Το έργο, με τίτλο Vecchio Sultano (Ο Γέρος Σουλτάνος), είναι μια μεικτής τεχνικής δημιουργία με νερομπογιές και μαρκαδόρο, φιλοτεχνημένο το 1966. Απεικονίζει έναν στολισμένο, γηραιό σουλτάνο και ανήκει σε μια ξεχασμένη σειρά που ο Νταλί σχεδίαζε ως εικονογράφηση του έργου Χίλιες και Μία Νύχτες.

Η σειρά αυτή προέκυψε από παραγγελία των Ιταλών πατρώνων του, Τζουζέπε και Μάρα Αλμπαρέτο, και είχε σκοπό να περιλαμβάνει 500 έργα. Ωστόσο, ο Νταλί εγκατέλειψε το πρότζεκτ προτού ολοκληρώσει τα 100 πρώτα, και κανένα δεν εκδόθηκε εκείνη την εποχή. Από τα 100 έργα, τα μισά έμειναν στον εκδοτικό οίκο Rizzoli και είτε καταστράφηκαν είτε χάθηκαν, ενώ τα υπόλοιπα 50 διασώθηκαν από την οικογένεια Αλμπαρέτο και τελικά εκδόθηκαν το 2014. Το συγκεκριμένο έργο, όμως, Vecchio Sultano, δεν ανήκε σε αυτή τη δημοσιευμένη ομάδα, γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα σπάνιο.

Ο 60χρονος έμπορος αντίκας, γνωστός με το ψευδώνυμο “Τζον Ράσελ”, απέκτησε τον πίνακα το 2023 σε μια απλή τοπική δημοπρασία, ελκόμενος από την υπογραφή “Dalí” στη γωνία. Όπως περιέγραψε, η δημοπρασία δεν ήταν διαθέσιμη διαδικτυακά και δεν υπήρχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από άλλους παριστάμενους. Ο ίδιος αποφάσισε να πλειοδοτήσει αυθόρμητα, βασιζόμενος στις γνώσεις που είχε αποκτήσει παρακολουθώντας επί χρόνια την τηλεοπτική σειρά Fake or Fortune του BBC.

Μετά την αγορά του πίνακα, ανακάλυψε ένα παλιό κατάλογο δημοπρασίας του οίκου Sotheby’s μέσω eBay, στον οποίο αναφερόταν το έργο. Αυτό τον οδήγησε να ζητήσει επίσημη εκτίμηση από τον οίκο Cheffins στο Κέιμπριτζ. Ο Cheffins απευθύνθηκε στον διεθνούς φήμης ειδικό για τον Νταλί, Nicolas Descharnes, ο οποίος επιβεβαίωσε την αυθεντικότητα του πίνακα, κρίνοντας θετικά το ύφος, τα χρώματα, την τεχνική και την ποιότητα του χαρτιού.

Το έργο πρόκειται να δημοπρατηθεί στις 23 Οκτωβρίου, με αρχική εκτίμηση £20.000 έως £30.000. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, αν και το έργο απέχει αισθητά από το πιο γνωστό σουρεαλιστικό ύφος του Νταλί, αποτελεί σημαντικό τεκμήριο μιας λιγότερο γνωστής πτυχής της δημιουργίας του και είναι χαρακτηριστικό της εμμονής του με τον αραβομουσουλμανικό πολιτισμό, με τον οποίο ένιωθε προσωπική συγγένεια.

Η ιστορία αυτή αποτελεί υπενθύμιση πως ακόμα και τα πιο αθόρυβα έργα τέχνης, ξεχασμένα σε γκαράζ και σκοτεινές αποθήκες, μπορούν να κρύβουν θησαυρούς. Δείχνει επίσης πώς η τύχη, σε συνδυασμό με την παρατηρητικότητα και λίγη ερευνητική επιμονή, μπορεί να αποκαλύψει ένα σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς που περίμενε να ξαναέρθει στο φως.