Το οριστικό τέλος της φιλελεύθερης εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ σηματοδοτεί η δέσμη δασμών που τίθεται σε εφαρμογή στις 7 Αυγούστου. Περίπου τέσσερις μήνες μετά την «Ημέρα Απελευθέρωσης», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο Ντόναλντ Τραμπ, παρουσιάζοντας στον Λευκό Οίκο, με κάρτες, την επιβολή δασμών σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ο Αμερικανός πρόεδρος κάνει λόγο για μία νίκη.

Η προθεσμία για τα «ντιλς» με εχθρούς και φίλους εξέπνευσε χθες και, εξαιτίας κάποιων τεχνικών αναπροσαρμογών στα αμερικανικά τελωνεία, οι δασμοί θα τεθούν σε εφαρμογή την ερχόμενη Πέμπτη. Ο Τραμπ μετρά σειρά επιτυχιών στο παλμαρέ των εμπορικών του συμφωνιών. Ωστόσο, σε όσους δεν προσήλθαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επέβαλε μονομερώς δασμούς, προκαλώντας νέα αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Ο πρόεδρος υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα, με το οποίο επιβάλλονται υψηλότεροι τελωνειακοί δασμοί, πλήττοντας προϊόντα από δεκάδες χώρες. Στον πυρήνα της νέας δασμολογικής πολιτικής βρίσκεται ένας παγκόσμιος συντελεστής 10%, που επιβάλλεται σε τουλάχιστον 90 χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ διατηρούν εμπορικό πλεόνασμα. Αντίθετα, όταν οι ΗΠΑ καταγράφουν έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο, ο κατώτατος δασμός ανεβαίνει στο 15% – εκτός αν έχει συμφωνηθεί κάτι διαφορετικό.

Το δόγμα του σοκ που υιοθέτησε ο Τραμπ φαίνεται πως λειτούργησε. Οι δασμοί είναι συνολικά λιγότερο επιθετικοί από εκείνους που είχε απειλήσει τον Απρίλιο, δεν παύουν όμως να αποτελούν πρόσθετο κόστος για επιχειρήσεις, κατασκευαστές και καταναλωτές. Ο ίδιος δήλωσε πως «η χώρα γυρίζει την πλάτη στις ψευδαισθήσεις του ελεύθερου εμπορίου».

Οι αναθεωρημένοι δασμοί του Τραμπ προκάλεσαν απογοήτευση σε κάποιους και ανακούφιση σε άλλους. Η Ταϊλάνδη μίλησε για μια προσέγγιση «win-win» που θα φέρει οικονομική σταθερότητα, ενώ η Ελβετία εξέφρασε «μεγάλη λύπη» για την αύξηση των δασμών από 31% σε 39%. Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας δήλωσε: «Δεν υπάρχουν νικητές στους πολέμους δασμών», τονίζοντας ότι ο προστατευτισμός βλάπτει τα συμφέροντα όλων. Οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Κίνας βρίσκονται σε εξέλιξη και η προθεσμία λήγει στις 12 Αυγούστου.

Ο Τραμπ διατηρεί το πάνω χέρι όχι μόνο χάρη στους δασμούς, αλλά και ως μοχλό πίεσης προς τα πλουσιότερα έθνη, ώστε να επενδύσουν περισσότερα στις ΗΠΑ – όπως στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ωστόσο, παραμένει αβέβαιο κατά πόσον αυτοί οι εμπορικοί ελιγμοί θα υλοποιήσουν το όραμά του για περισσότερες θέσεις εργασίας και παραγωγή στην Αμερική.

Ποιες χώρες είναι ακόμη στον… αέρα

Για τις χώρες που δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία με τις ΗΠΑ προβλέπεται βασικός δασμός 15%-20%, σύμφωνα με τον Ντόναλντ Τραμπ. Για εκείνες με εμπορικό πλεόνασμα έναντι των ΗΠΑ, ενδέχεται να επιβληθούν ακόμη υψηλότεροι «ανταποδοτικοί» δασμοί.

Ενδεικτικά: Μεξικό 30%, Ινδία: 25% + άγνωστο πρόσθετο ποσοστό («ποινή»), Αυστραλία 10%, Καναδάς 35%.

Η πολιτική ένταση ΗΠΑ-Καναδά επιβαρύνει τη θέση της Οτάβα στον εμπορικό πόλεμο. Λίγες ώρες πριν τη λήξη της προθεσμίας, ο Καναδός πρωθυπουργός ανακοίνωσε πρόθεση αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους, με τον Τραμπ να απαντά ότι μια τέτοια κίνηση θα δυσχεράνει τις διαπραγματεύσεις για τους δασμούς.

2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Ανακοίνωση δασμών 10% σε όλες τις εισαγωγές. Υψηλότεροι δασμοί στους κύριους «παραβάτες» (Ε.Ε., Κίνα).

9 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
«Εκεχειρία» 90 ημερών για διαπραγματεύσεις

ΜΑΪΟΣ–ΙΟΥΛΙΟΣ
Συμφωνίες με εταίρους για βελτιωμένη δασμολογική πολιτική

27 ΙΟΥΛΙΟΥ
Συμφωνία με την Ε.Ε. για δασμούς 15% στα περισσότερα αγαθά

31 ΙΟΥΛΙΟΥ
Υπογραφή εκτελεστικού διατάγματος για δασμούς 10%-41% σε 69 εμπορικούς εταίρους

Οι χαμένοι

• Βραζιλία: 50%
• Λάος: 40%
• Μιανμάρ: 40%
• Καμπότζη: 36%
• Ταϊλάνδη: 36%

Οι κερδισμένοι

• Βρετανία: 10%
• Ιαπωνία: 15%
• Ε.Ε.: 15%
• Φιλιππίνες: 19%
• Ινδονησία: 19%