Η έκρηξη στην Αίτνα προκάλεσε τη δημιουργία ροής λάβας σε υψόμετρο περίπου 3.000 μέτρων, με τους ειδικούς να παρακολουθούν την εξέλιξη του φαινομένου, όπως και τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή.

Την ίδια ώρα, μεγάλη πυρκαγιά μαίνεται από την περασμένη Παρασκευή στο Εθνικό Πάρκο του ηφαίστειου του Βεζούβιου, κοντά στη Νάπολη, με τρία σημαντικά μέτωπα φωτιάς, το μεγαλύτερο εκ των οποίων εκτείνεται σε περίπου τρία χιλιόμετρα. Πεζοπόρα και εναέρια πυροσβεστικά τμήματα έχουν κινητοποιηθεί για την κατάσβεση της πυρκαγιάς, με την εισαγγελία να έχει ξεκινήσει έρευνα για τα αίτια της εκδήλωσής της.

Το βλέμμα των Αρχών στρέφεται στο Εθνικό Πάρκο του Βεζούβιου στην Καμπανία, ένα σημείο ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας για την Ιταλία. Μόλις πριν από λίγες ημέρες έγινε γνωστή η «δεύτερη ζωή» της Πομπηίας, έπειτα από την ισοπεδωτική έκρηξη του Βεζούβιου. Πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές υποδηλώνουν ότι η Πομπηία κατοικήθηκε ξανά μετά την καταστροφική έκρηξη του 79 μ.Χ. – μια θεωρία που αποτελούσε αντικείμενο εικασιών εδώ και καιρό, αλλά πλέον υποστηρίζεται από αρχαιολογικές αποδείξεις.

Αν και η καταστροφική έκρηξη του Βεζούβιου μετέτρεψε την Πομπηία σε πόλη-φάντασμα, καθώς θάφτηκε κάτω από τόνους τέφρας και μάγματος, σκοτώνοντας το ένα πέμπτο των 20.000 κατοίκων της και αφήνοντάς την σε ερείπια, τα νέα αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι ορισμένοι επιζώντες -και πιθανώς νεοφερμένοι- επέστρεψαν στα πυρακτωμένα ερείπια για να ξαναχτίσουν τις ζωές τους.

Η ανακάλυψη αυτή εμπλουτίζει όχι μόνο την αρχαιολογική γνώση, αλλά και την κοινωνική κατανόηση της ζωής στην ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία – πώς οι άνθρωποι διαχειρίστηκαν την απόλυτη καταστροφή, πώς επέζησαν και πώς έχτισαν, έστω προσωρινά, ένα μέλλον πάνω σε ερείπια. Η Πομπηία εξακολουθεί να μαγνητίζει εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, και η νέα αυτή διάσταση φωτίζει μια πιο ανθρώπινη, λιγότερο ένδοξη, αλλά εξίσου σημαντική πτυχή της ιστορίας της.

Ο διευθυντής του αρχαιολογικού χώρου, Γκάμπριελ Ζιχτρίγκελ, σημειώνει πως «χάρη στις νέες ανασκαφές, η εικόνα είναι πλέον πιο ξεκάθαρη: μετά το 1979 η Πομπηία επανεμφανίζεται, περισσότερο από μια πόλη, ένα επισφαλές και γκρίζο συσσωμάτωμα, ένα είδος καταυλισμού, μια φαβέλα ανάμεσα στα ακόμη αναγνωρίσιμα ερείπια της Πομπηίας που κάποτε ήταν».

Οπως εξηγεί, τα ευρήματα δείχνουν πως ήταν ένας άτυπος οικισμός όπου οι άνθρωποι ζούσαν σε επισφαλείς συνθήκες, χωρίς τις υποδομές και τις υπηρεσίες που χαρακτήριζαν τις ρωμαϊκές πόλεις. Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι αυτή η περίοδος επανακατοίκησης μπορεί να συνεχίστηκε μέχρι τον 5ο αιώνα, όταν ένα άλλο ηφαιστειακό γεγονός, γνωστό ως «έκρηξη της Πολένα», πιθανώς ανάγκασε τους κατοίκους σε οριστική εγκατάλειψη της περιοχής.

Ο ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Νέες ανασκαφές από το Insula Meridionalis (νότιο μπλοκ) του αρχαιολογικού πάρκου της Πομπηίας αποκάλυψαν μεταγενέστερες της καταστροφής τροποποιήσεις σε κτίρια, σημάδια οικιακής δραστηριότητας και προσαρμοστική επαναχρησιμοποίηση των ερειπίων. Οι ανώτεροι όροφοι ξανακατοικήθηκαν, ενώ τα ισόγεια -κάποτε κομψοί ρωμαϊκοί χώροι- επαναχρησιμοποιήθηκαν σε κελάρια με φούρνους και μύλους. Αυτοί οι έποικοι μπορεί να περιλάμβαναν όχι μόνο πρώην κατοίκους, αλλά και νεοφερμένους που δεν είχαν τίποτα να χάσουν, ελπίζοντας να επιβιώσουν ανάμεσα στα συντρίμμια ή ακόμη και να ξεθάψουν τιμαλφή που είχαν μείνει πίσω.