Στη συνεργασία μου με παιδιά μικρότερης ηλικίας χρησιμοποιούσα πολλές φορές εικόνες που εξέφραζαν κάποιο συναίσθημα. Αυτό βοηθούσε όχι μόνο στο να αναγνωρίσουν μέσα από τις εκφράσεις του προσώπου συναισθήματα, αλλά και να εξοικειωθούν με πιο σύνθετα, όπως το άγχος, την ντροπή και την υπερηφάνεια. Για τα παιδιά συναίσθημα είναι η χαρά και η λύπη. Ολα τα άλλα είναι δύσκολο να τα αρθρώσουν και να τα συνδέσουν με καταστάσεις. Εργαλεία όπως το ημερολόγιο συναισθημάτων και οι «τροχοί συναισθημάτων» αποτελούν αποτελεσματικές στρατηγικές για την καλλιέργεια αυτής της δεξιότητας.
Η διαχείριση της έντασης των συναισθημάτων είναι κρίσιμη. Οι πιο συχνά μελετημένες στρατηγικές είναι:
1. Γνωστική επαναξιολόγηση (cognitive reappraisal): Η ερμηνεία μιας κατάστασης με διαφορετικό, πιο θετικό τρόπο. Η γνωστική επαναξιολόγηση έχει βρεθεί ότι συνδέεται με υψηλότερη ψυχική ανθεκτικότητα και καλύτερη κοινωνική λειτουργικότητα, σε αντίθεση με την καταστολή συναισθημάτων που σχετίζεται με αυξημένο άγχος και χαμηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή.
2. Αναπνοές και τεχνικές χαλάρωσης: Μείωση της φυσιολογικής έντασης.
3. Mindfulness: Ενσυνείδητη παρατήρηση της παρούσας στιγμής χωρίς κριτική.
4. Η καταστολή ή η υπερβολική εκδραμάτιση συναισθημάτων συχνά οδηγεί σε συγκρούσεις ή ψυχοσωματικά προβλήματα. Αντίθετα, η λεκτική και δημιουργική έκφραση (μέσα από συζήτηση, τέχνη ή γραφή) βοηθά στην αποφόρτιση και την επικοινωνία των αναγκών του ατόμου.
5. Η συναισθηματική διαχείριση δεν αφορά μόνο το άτομο αλλά και το κοινωνικό του πλαίσιο. Η ανάπτυξη ενσυναίσθησης και κοινωνικών δεξιοτήτων ενισχύει την ικανότητα επίλυσης συγκρούσεων και δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης. Η ενεργητική ακρόαση και η αναγνώριση των συναισθημάτων των άλλων αποτελούν βασικά εργαλεία κοινωνικής ενδυνάμωσης.
Η ενίσχυση της συναισθηματικής διαχείρισης είναι μια συνεχής μαθησιακή διαδικασία που περιλαμβάνει την αναγνώριση, τη ρύθμιση και την υγιή έκφραση των συναισθημάτων. Μέσα από στρατηγικές όπως η γνωστική επαναξιολόγηση, το mindfulness, η ενσυναίσθηση και η δημιουργική έκφραση, το άτομο μπορεί να ενδυναμώσει την ψυχική του ανθεκτικότητα, να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει την ποιότητα των σχέσεών του.
*Από την Μπούρα Παρασκευή, Ψυχολόγο – παιδοψυχολόγο, ομαδική αναλύτρια
*Από το ένθετο ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ & BULLYING που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής
Ειδήσεις Σήμερα
Η Ελένη Βουλγαράκη μιλά για τον Φώτη Ιωαννίδη και λιώνει – Ετοιμάζει βαλίτσες για Λισαβόνα;
Η έκτακτη ανακοίνωση του STAR για το GNTM
Τα Φαντάσματα έρχονται να «φοβήσουν» τον ανταγωνισμό

