Oπως έχει ανακοινώσει το υπουργείο Πολιτισμού, η προσωρινή περίφραξη που τοποθετήθηκε μετά το περιστατικό παραβατικής συμπεριφοράς επισκέπτη (29/7) σε βάρος του μνημείου του Ναού του Απόλλωνα (Πορτάρα), στη νησίδα «Παλάτια» της Νάξου, θα παραμείνει έως τις 27 Σεπτεμβρίου, οπότε και θα αντικατασταθεί από τη μόνιμη.

Κατά τη συνεδρίαση αναπτύχθηκαν δύο προτάσεις ως λύσεις περίφραξης. Εγκρίθηκε η πρώτη, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται σταθερή, ελαφριά περίφραξη, με ανοξείδωτους ορθοστάτες και έξι συρματόσχοινα ύψους 1,20 μ. Πρόκειται, όπως αναφέρθηκε, για μια σύγχρονη λύση που ακολουθεί την υφιστάμενη διαδρομή των επισκεπτών, χωρίς να περιορίζει τη θέαση του μνημείου, ενώ εξασφαλίζει την προστασία του, συμβαδίζοντας με τον σχεδιασμό για την οργάνωση της νησίδας «Παλάτια» ως οργανωμένου αρχαιολογικού χώρου.

Η μελέτη για τη μετατροπή σε οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο, όπως αναφέρθηκε, έχει ξεκινήσει. Η β’ πρόταση απορρίφθηκε, καθώς κρίθηκε «βαρύτερη» και «οπτικά ενοχλητική», «στοιχεία που θα διαταράξουν τη σχέση μνημείου και επισκεπτών». Προκειμένου να ενισχυθεί η προστασία του μνημείου, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων σχεδιάζει επιπλέον την εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης με τέσσερις κάμερες περιμετρικά του μνημείου, οι οποίες θα επικοινωνούν ασύρματα με το μουσείο στο Κάστρο. Το σύστημα θα επιτρέπει παρακολούθηση ζωντανά, καταγραφή, αλλά και άμεση ηχητική παρέμβαση από τον φύλακα προς τους επισκέπτες.

Θυμίζουμε ότι το εμβληματικό μνημείο του Ναού του Απόλλωνα στη νησίδα «Παλάτια» βρέθηκε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης μετά το περιστατικό παραβατικής συμπεριφοράς επί του μνημείου. Ως άμεσο μέτρο, το υπουργείο Πολιτισμού τοποθέτησε προσωρινή, ελαφριά περίφραξη, κίνηση που προκάλεσε αντιδράσεις από τον Δήμο Νάξου. Η υπόθεση οδηγήθηκε μέχρι το Πρωτοδικείο, το οποίο έκρινε ότι η προσωρινή περίφραξη θα παραμείνει στη θέση της έως ότου τοποθετηθεί η μόνιμη λύση στις 27 Σεπτεμβρίου, όπως είχε ανακοινώσει εξάλλου και το υπουργείο Πολιτισμού.

Σημειώνουμε ότι η Πορτάρα, εμβληματικό τοπόσημο της Νάξου, αποτελεί από το 1933 αναγνωρισμένο αρχαιολογικό χώρο, με ελεύθερη πρόσβαση. Το 1972 ο χώρος περιφράχθηκε με ισχυρή μεταλλική περίφραξη, η οποία παρέμεινε ως το 1995. Στη συνέχεια αφαιρέθηκε και κατασκευάστηκε διαδρομή επισκεπτών με λιθόστρωτες βαθμίδες που όρισε την κίνηση γύρω από το μνημείο σύμφωνα με την περισχοίνιση. Σήμερα η μνημειώδης πύλη του ναού του Απόλλωνα στέκει στη νησίδα «Παλάτια», απέναντι από τη Χώρα. Η έρευνα και μελέτη του ναού αναλήφθηκε από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο.

Η ανασκαφή του ξεκίνησε από τον G. Welter 1924 και 1925. Η μεγάλη θρησκευτική γιορτή των Ελλήνων νησιωτών γινόταν στη Δήλο, το ιερό νησί του Απόλλωνα, όπου συμμετείχαν πρεσβείες από όλες τις πόλεις. Ωστόσο, υπήρχαν 22, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, δευτερεύοντα ιερά του Δηλίου Απόλλωνα, όπου διοργανώνονταν αντίστοιχες γιορτές. Ως «Δήλιον» ταυτίστηκε το 1972. Ωστόσο ήδη από τον 9ο και 8ο αιώνα π.Χ., επί καταλοίπων της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, στον «Βάκχο» λειτουργούσε υπαίθριο ιερό προς τιμήν του Απόλλωνα. Τον εν λόγω ναό ξεκίνησε να οικοδομεί ο Λύγδαμης, το 530 π.Χ.

Η ανατροπή του το 524 π.Χ. ματαίωσε τα σχέδιά του, αφήνοντας το οικοδόμημα ημιτελές.

ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΗ ΣΤΕΚΕΙ Η ΟΡΘΙΑ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

Σήμερα παραμένει όρθια η επιβλητική πύλη του ναού, η «Πορτάρα», που δίνει την εικόνα της μνημειακότητας και των αξιώσεων του έργου του τυράννου. Αποτελείται από ένα περίθυρο από 4 τεράστια μαρμάρινα τμήματα, μήκους περίπου 6 μ. και βάρους 20 τόνων. Το 499 π.χ., όταν Μιλήσιοι και Ερυθραίοι επέδραμαν κατά της Νάξου με σκοπό την κατάκτησή της, χρησιμοποίησαν τη νησίδα ως φρούριο. Κατά τον 5ο ή 6ο μ.Χ. αιώνα στον χώρο ιδρύθηκε χριστιανική βασιλική γύρω από την οποία αναπτύχθηκε οικισμός, αρκετά αξιόλογος για την εποχή, ο οποίος επιβίωσε μέχρι την Ενετοκρατία. Η πύλη διασώθηκε χάρη στο μέγεθος και το βάρος της, που δεν την καθιστούσαν εύκολα διαχειρίσιμο οικοδομικό υλικό!