Από την 1η Νοεμβρίου 2025, η Ελλάδα περνά σε ψηφιακή εποχή για τις διαθήκες, με την πλατφόρμα Diathikes.gr να βάζει τέλος σε καθυστερήσεις, ουρές και ταλαιπωρία για χιλιάδες πολίτες.

Το νέο σύστημα επιτρέπει πλέον στους συμβολαιογράφους να δημοσιεύουν ηλεκτρονικά τις διαθήκες, αφαιρώντας αυτή την ευθύνη από τα υπερφορτωμένα δικαστήρια. Τι σημαίνει αυτό; Ο χρόνος από τις 400 ημέρες μπορεί να μειωθεί σε μόλις 3 έως 7 ημέρες.

Με 60.000 έως 70.000 αιτήσεις διαθηκών κάθε χρόνο, τα δικαστήρια πνίγονταν από καθυστερήσεις. Το 2024, 14.000 υποθέσεις έμειναν εκκρεμείς. Πλέον, το βάρος μεταφέρεται στους συμβολαιογράφους και η εξυπηρέτηση των πολιτών επιταχύνεται δραματικά.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη, η αλλαγή αυτή θα απελευθερώσει αρχικά 100 δικαστές, ενώ σύντομα και δεκάδες δικαστικοί υπάλληλοι θα αξιοποιηθούν πιο αποτελεσματικά.

Αναλυτικότερα, ο υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε:

«Το έτος 2024 εισήχθησαν στα Πρωτοδικεία της χώρας για δημοσίευση 76.543 αιτήσεις δημοσίευσης διαθηκών. Απ΄ αυτές διεκπεραιώθηκαν οι 64.590 δηλαδή σε ποσοστό 84%. Άρα αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχουμε εκκρεμείς 14.000 υποθέσεις.

Τι σημαίνει αυτό. Εάν κάθε χρόνο κατατίθενται στα δικαστήρια κατά μέσο όρο περίπου 60-70.000 αιτήσεις διαθηκών και μετά από εκεί μεσολαβεί ένας χρόνος προκειμένου να εκδοθούν οι αποφάσεις και στη συνέχεια να εκδοθούν τα πιστοποιητικά. Οι χρόνοι αυτοί για να ολοκληρωθεί μια διαδικασία είναι 12 μήνες και ακριβέστερα περίπου 400 ημέρες στο Πρωτοδικείο της Αθήνας.

Με αυτή την αλλαγή που έχουμε ψηφίσει και θα μπει σε εφαρμογή από την 1η Νοέμβριου το σύνολο αυτών των υποθέσεων σε ετήσια βάση των 60-70 χιλιάδων αφαιρείται από τα δικαστήρια και μεταφέρεται στους συμβολαιογράφους οι οποίοι έχουν πλέον το δικαίωμα να δημοσιεύουν τις διαθήκες και να εκδίδουν τα αντίστοιχα πιστοποιητικά.

Ο χρόνος από τις 400 περίπου μέρες που χρειάζεται θα γίνει από 3-7 ημέρες για να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία. Αυτό σημαίνει τα εξής απλά αλλά πολύ σημαντικά πράγματα. Πρώτον η αφαίρεση 60-70 χιλιάδων υποθέσεων από τα δικαστήρια της χώρας, κάτι που σημαίνει απαλλαγή ενός σημαντικού αριθμού δικαστών που ασχολούνται με αυτές.

Σημαίνει επίσης απαλλαγή ενός σημαντικού αριθμού δικαστικών υπαλλήλων που ασχολούνται με την διεκπεραίωση των υποθέσεων αυτών όπως επίσης και απαλλαγή ενός άλλου σημαντικού αριθμού δικαστικών υπαλλήλων που ασχολούνται με την έκδοση των πιστοποιητικών.

Θα έχουμε τεράστια ωφέλεια όσον αφορά τους δικαστές οι οποίοι απαλλάσσονται και τους δικαστικούς γραμματείς. Έχουμε όμως μια μεγαλύτερη ωφέλεια η οποία αφορά στην εξυπηρέτηση των πολιτών όταν από 400 ημέρες που κάνουν σήμερα για να εξυπηρετηθούν στα δικαστήρια θα χρειάζονται μόνο 3 έως 7 το πολύ ημέρες. Και βεβαίως έχουμε μια σημαντική επαγγελματική δραστηριότητα που αφορά τους Έλληνες συμβολαιογράφους τους οποίους θέλω να ευχαριστήσω γιατί είχαν αυτή την εξαιρετικά πρωτότυπη ιδέα να γίνει αυτή η αλλαγή και συνέβαλαν αποφασιστικά να δημιουργηθεί η σχετική πλατφόρμα».

Σχετικά με τις εκκρεμείς διαθήκες ο κ. Φλωρίδης, ανέφερε:

«Ο νόμος που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η Νοέμβριου προβλέπει οτι στο σύστημα αυτό θα εισέρχονται υποθέσεις που αφορούν θανάτους που θα συμβαίνουν μετρά την 1η Νοέμβριου. Υπάρχει ένας κόσμος και είναι αρκετές χιλιάδες αυτοί οι οποίοι είτε εκκρεμούν υποθέσεις στα δικαστήρια, αυτές δηλαδή που έχουν προσδιοριστεί είτε δεν εκκρεμούν στα δικαστήρια αλλά οι διαθήκες έχουν κρατηθεί προκειμένου να λειτουργήσει το καινούριο σύστημα.

Γι αυτές τις υποθέσεις δεν θα ισχύει η πλατφόρμα και εντός του Νοεμβρίου θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα ρυθμίσουμε όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις. Έτσι ώστε το σύστημα να λειτουργεί ενιαία».

Ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας υπογράμμισε ότι η νέα πλατφόρμα θα βοηθήσει όχι μόνο στην ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, αλλά και στην ταχύτερη είσπραξη φόρων κληρονομιάς, ενώ ενισχύεται σημαντικά και η επαγγελματική δραστηριότητα των συμβολαιογράφων.

Ειδική νομοθετική ρύθμιση θα κατατεθεί εντός του Νοεμβρίου για να ενταχθούν στο νέο σύστημα και οι ήδη εκκρεμείς υποθέσεις, προκειμένου η μετάβαση να είναι καθολική και να μη μείνει κανένας πολίτης εκτός της ψηφιακής εξυπηρέτησης.

Η πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Ελένη Κοντογεώργου ανέφερε ότι το γενικό μητρώο διαθηκών είχε προβλεφθεί νομοθετικά πριν από 71 χρόνια, αλλά τώρα γίνεται πράξη, μέσα από επίμονη δουλειά και συνεργασία με την Πολιτεία.

Το Diathikes.gr αποτελεί πλέον ένα ισχυρό εργαλείο, όχι μόνο για τους πολίτες αλλά και για τη Δικαιοσύνη, αφού μειώνει τον όγκο εργασιών στα δικαστήρια, αποσυμφορεί το σύστημα και προσφέρει ταχύτητα, διαφάνεια και ασφάλεια. Από εδώ και στο εξής, η δημοσίευση διαθήκης δεν θα είναι ένας μαραθώνιος αναμονής, αλλά μια απλή, ηλεκτρονική διαδικασία.