Η Μόσχα έχει προσεγγίσει την Αγκυρα με πρόταση για την αγορά πίσω των συστημάτων πυραύλων αεράμυνας S-400. Πρόκειται για δύο πυροβολαρχίες που αγόρασε η Τουρκία αντί 2,5 δισ. δολαρίων βάσει της συμφωνίας του 2017, γεγονός που έκτοτε προκαλεί διπλωματική αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ.

Ο λόγος γι’ αυτήν την κίνηση είναι η έλλειψη συστημάτων στο απόθεμα της Ρωσίας, όπως και η αυξανόμενη ζήτηση από τρίτες χώρες για τέτοια συστήματα αεράμυνας του πρώην σοβιετικού και νυν ρωσικού οπλοστασίου. Τα συστήματα S-400 δεν έχουν ενσωματωθεί στις δομές αεράμυνας του ΝΑΤΟ και οι πύραυλοί τους έχουν ήδη φτάσει στο μισό της διάρκειας ζωής τους.

Επιπλέον, απαιτούν πανάκριβη συντήρηση, γεγονός που δημιουργεί πρόσθετο κόστος για την Τουρκία, η οποία είναι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ. Η Αγκυρα αναπτύσσει ενεργά το δικό της σύστημα αεράμυνας «Çelik Kubbe» (Ατσάλινος Θόλος). Ταυτόχρονα, η Τουρκία επιδιώκει να αρθούν οι κυρώσεις των ΗΠΑ που επιβλήθηκαν βάσει του νόμου CAATSA, οι οποίες προέκυψαν από την αγορά των S-400. Ως αποτέλεσμα, η χώρα αποκλείστηκε από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35.

Η Αγκυρα δεν έχει ακόμη επιβεβαιώσει επίσημα την ετοιμότητά της για συμφωνία, αλλά στρατιωτικές πηγές επισημαίνουν μια καταρχήν «θετική στάση» απέναντι στην πρόταση της Μόσχας, με τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Τουρκία να την ωθεί προς την κατεύθυνση της συμφωνίας.

Οι επιθέσεις από ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν προκαλέσει στη Μόσχα εντονότατο προβληματισμό. Τον Αύγουστο όπως και στις αρχές Σεπτεμβρίου, οι ειδικές δυνάμεις της ουκρανικής αμυντικής υπηρεσίας πληροφοριών (ΗUR) «Phantoms» κατέστρεψαν ενεργά ρωσικά συστήματα αεράμυνας στην Κριμαία. Σε μια από τις τελευταίες επιθέσεις στο ρωσικό δίκτυο αεράμυνας, εξαλείφθηκαν το συγκρότημα ραντάρ «Utyos-T», το ραδιοτηλεσκόπιο RT-70 και το ραντάρ 96L6-AP το συστήματος S-400.

Η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει πυραύλους S-400 όχι μόνο για αεράμυνα αλλά και για να χτυπήσει το Κίεβο και ιδιαίτερα τον πύραυλο τύπου 48N6 σε λειτουργία επιφανείας-επιφάνειας. Διαθέτουν ισχυρές κεφαλές και προκάλεσαν σημαντικές ζημιές σε πολιτικές υποδομές. Λόγω της έλλειψης S-400, η Μόσχα αναβάλλει την παράδοση παρόμοιων συστημάτων στην Ινδία ως το 2026-2027. Μια άλλη επιλογή, σύμφωνα με πληροφορίες μας, είναι το Πακιστάν ή η Ινδία, που θέλουν τους αχρησιμοποίητους ρωσικούς πυραύλους S-400 της Τουρκίας.

Ενας Τούρκος πρώην υπουργός έκανε μια πρωτότυπη πρόταση για το πώς η Τουρκία θα μπορούσε να απαλλαγεί από τους αχρησιμοποίητους ρωσικής κατασκευής S-400, χωρίς να προκαλέσει ανταγωνισμό με τη Μόσχα. Ο Τούρκος επιχειρηματίας και πολιτικός Τσεβίτ Τσαγκλάρ, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Επικρατείας στις αρχές της δεκαετίας του 2000 έκανε τη συγκεκριμένη πρόταση σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στις 5 Αυγούστου στην εφημερίδα «T24» δηλώνοντας «αν ήμουν εγώ, θα πουλούσα τους S-400» και σημειώνοντας ότι υπάρχουν έτοιμοι πιθανοί πελάτες.

Οταν ο Τσαγκλάρ ρωτήθηκε αν το Αζερμπαϊτζάν, που είναι στενός σύμμαχος της Τουρκίας και παρέλαβε προηγμένους S-300 PMU-2 από τη Ρωσία το 2011, θα ήταν ένας τέτοιος πελάτης, ο Τσαγκλάρ απάντησε: «Οχι… το Πακιστάν θα τα αγοράσει, η Ινδία θα τα αγοράσει». Πρόσθεσε δε, ότι η πώληση των S-400 θα διευκόλυνε την Τουρκία ώστε ν’ αποκτήσει άμεσα σύγχρονα F-16 Βlock 70 και να ανακτήσει την ένταξή της στο πρόγραμμα JSF F-35.