Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε θερμό κλίμα, με τον Τούρκο πρόεδρο να επικροτεί την αύξηση των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ στο 5% για τα προσεχή χρόνια, ενώ συνεχάρη τον Αμερικανό ομόλογό του για τη στάση που τηρεί τόσο στην αντιπαράθεση του Ισραήλ με το Ιράν όσο και στον πόλεμο μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας.

Τα θέματα

Σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντα, ο Ερντογάν, ο οποίος επιθυμεί διακαώς να προσκληθεί στο Λευκό Οίκο (πιθανότατα τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο), παρέδωσε στον Τραμπ τον φάκελο που περιλαμβάνει τα θέματα για τα οποία ο Τούρκος πρόεδρος θα επιθυμούσε να συνεργαστούν οι δύο χώρες. Αυτά είναι:

1 Ευρύτερη συνεργασία σε μείζονα περιφερειακά θέματα, όπως αυτά του Νοτίου Καυκάσου, της Λιβύης, ευρύτερα της Αφρικής και ειδικά της Συρίας.

2 Συνεργασία σε ζητήματα ασφαλείας στη Μαύρη Θάλασσα.

3 Για μία ακόμα φορά πρότεινε την Κωνσταντινούπολη ως πόλη συνάντησης μεταξύ Αμερικανών, Ρώσων και Ουκρανών, καθώς και Αμερικανών και Ιρανών, για αποκλιμάκωση των εντάσεων και ειρηνευτικές συνομιλίες.

4 Επισημαίνει ότι η παρουσία του ρωσικού αντιαεροπορικού και αντιπυραυλικού συστήματος S-400 δεν θα πρέπει να αποτελεί εμπόδιο στις διμερείς σχέσεις Τουρκίας και ΗΠΑ.

5 Επιτάχυνση των διαδικασιών για επιστροφή της Τουρκίας στο πολυεθνικό πρόγραμμα αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35, με άμεση μετάβαση Τούρκων πιλότων και μηχανικών σε Αριζόνα και Φλόριντα, στα πλαίσια των ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Η αιτιολόγηση

Σχετικά με τα δύο τελευταία αιτήματα που περιλαμβάνονται στο φάκελο, ο Ερντογάν είπε: «Το σύστημα της αεροπορικής άμυνας της Τουρκίας δεν τελειώνει με τους S-400. Πρέπει να έχουμε ένα πολυεπίπεδο σύνολο συστημάτων. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε πυραύλους που θα εκτοξεύονται σε διάφορα ύψη και θα λειτουργούν αρμονικά όπως τα όργανα ενός σώματος. Πρέπει να αυξήσουμε τις πυραυλικές δυνατότητές μας».

Συνεχίζοντας, ο Τούρκος πρόεδρος τόνισε: «Χτίζουμε το σύστημα των συστημάτων αεράμυνας, με άλλα λόγια, το “Steel Dome” μας. Παράγουμε το δικό μας UAV, το SIHA, και το εθνικό μαχητικό αεροσκάφος KAAN, το οποίο σήμερα βρίσκεται στους ουρανούς, ενώ δεν έχουμε εγκαταλείψει τα F-35. Συζητάμε την πρόθεσή μας να επιστρέψουμε στο πρόγραμμα με τους συμμάχους μας. Το πρόγραμμα F-35 είναι τόσο πολιτική όσο και τεχνική διαδικασία. Η Τουρκία έχει αποκλειστεί άδικα από το πρόγραμμα και έχουμε ξεκινήσει τεχνικές συνομιλίες. Αν θέλει ο Θεός, θα σημειώσουμε πρόοδο».

Οι κυρώσεις

Το 2020, η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις στην Αγκυρα, σύμμαχό της στο ΝΑΤΟ, για την αγορά ρωσικών συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας S-400, ενώ παράλληλα την αφαίρεσε από το πρόγραμμα F-35, όπου ήταν και αγοραστής και κατασκευαστής (μαζί με Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Αυστραλία, Νορβηγία, Ολλανδία κ.ά.). Η Τουρκία έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η απομάκρυνσή της ήταν τότε άδικη και έχει ζητήσει είτε να επανέλθει είτε να αποζημιωθεί.