Υστερα από τη νίκη του στον «εμπορικό πόλεμο» με την Ε.Ε., βάσει της συμφωνίας της Κυριακής στη Σκωτία με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που δέσμευσε τους Ευρωπαίους σε αγορές αμερικανικού πετρελαίου, φυσικού αερίου (υγροποιημένου και μη) και αμερικανικών πυρηνικών καυσίμων αξίας 750 δισ. δολαρίων τα επόμενα τρία χρόνια, σε αντικατάσταση του ρωσικού αερίου και πετρελαίου, παράλληλα με την υποχρέωσή τους να πραγματοποιήσουν επιπλέον επενδύσεις 600 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ και να αγοράσουν αμερικανικά όπλα αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων (κάτι που μετατρέπει σε πλεόνασμα το περσινό αμερικανικό έλλειμμα 300 δισ. δολαρίων έναντι της Ευρώπης) ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε χθες στο Λονδίνο «πολύ απογοητευμένος από τον Πούτιν» και του έθεσε «τελεσίγραφο» 10-12 ημερών για να συμφωνήσει σε ειρήνη στην Ουκρανία ώστε να μην επιβάλει «πολύ σοβαρές οικονομικές κυρώσεις» στη Μόσχα, όπως απείλησε χαρακτηριστικά.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε λόγο για «δευτερογενείς» δασμούς έως 100% σε βάρος της Ρωσίας, τους οποίους θα νιώσει, μειώνοντας δραστικά την προθεσμία 50 ημερών που ο ίδιος είχε τάξει στο Κρεμλίνο στις 14 Ιουλίου.
Την ίδια στιγμή, οι ευρωπαϊκές πολιτικές ηγεσίες και ο επιχειρηματικός κόσμος αντιμετωπίζουν με ανάμικτα συναισθήματα (από τη μία ανακούφιση, από την άλλη ανησυχία για την ανισομερή διευθέτηση υπέρ των ΗΠΑ) τη συμφωνία-πλαίσιο Τραμπ-Φον ντερ Λάιεν, που προβλέπει επιβολή γενικών δασμών 15% σε ευρωπαϊκά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ, έναντι μέσου όρου 4,8% που ίσχυε προτού ξεσπάσει ο εμπορικός πόλεμος.
«Ο Τραμπ έφαγε την Ούρσουλα», δήλωσε χαιρέκακα ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπαν, ενώ στους αντίποδες των ευρωπαϊκών αντιδράσεων, ο Γάλλος πρωθυπουργός, Φρανσουά Μπαϊρού, έκανε λόγο για «σκοτεινή και θλιβερή ημέρα για την Ευρώπη, η οποία υποτάχθηκε στις απαιτήσεις των ΗΠΑ».
Ο Φρίντριχ Μερτς και η Τζόρτζια Μελόνι προτίμησαν να δουν το ποτήρι μισογεμάτο, με τον Γερμανό καγκελάριο να χαιρετίζει ρεαλιστικά τη συμφωνία επειδή «απέτρεψε μια αχρείαστη κλιμάκωση στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις, αποσοβώντας έναν καταστροφικό εμπορικό πόλεμο».
Ακριβώς στο ίδιο πνεύμα ήταν η δήλωση της ισπανικής κυβέρνησης, ενώ ο Βέλγος πρωθυπουργός, Μπαρτ ντε Βέφερ, έγραψε στο Χ με περίσκεψη, την οποία συμμερίστηκαν τουλάχιστον δύο Γάλλοι υπουργοί: «Περιμένοντας τις πλήρεις λεπτομέρειες από τη συμφωνία Ε.Ε.-ΗΠΑ ένα είναι ξεκάθαρο: Είναι στιγμή ανακούφισης, αλλά όχι πανηγυρισμών. Οι δασμοί (σ.σ.: στις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ) θα αυξηθούν σε πολλούς τομείς, ενώ παραμένουν αρκετά άλυτα ζητήματα».
«Οσοι περίμεναν τυφώνα είναι ευγνώμονες που πέσαμε σε… καταιγίδα», δήλωσε ο επικεφαλής της Ενωσης Γερμανικών Χημικών Βιομηχανιών (VCI), Βόλφγκανγκ Εντρουπ, με τον Γάλλο υπουργό Βιομηχανίας, Μαρκ Φεραξί, να προειδοποιεί ότι θα χρειαστούν ακόμη μήνες προτού οριστικοποιηθεί και εφαρμοστεί η συμφωνία της Σκωτίας. «Αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας», είπε χαρακτηριστικά στο RTL.
Σύμφωνα με τον Σλοβάκο επίτροπο Εμπορίου της Ε.Ε., Μάρος Σέφσοβιτς, η εναλλακτική της συμφωνίας θα ήταν ένας εμπορικός πόλεμος, που μπορεί να φαίνεται ελκυστικός σε ορισμένους, ωστόσο θα είχε σοβαρότατες συνέπειες. Κι αυτό γιατί, όπως είπε, με επιβολή δασμών 30% που είχαν ανακοινωθεί από αμερικανικής πλευράς, το διατλαντικό εμπόριο στην ουσία θα σταματούσε, θέτοντας σε κίνδυνο σχεδόν 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην Ευρώπη.
Υπενθύμισε ακόμη ότι η συμφωνία προβλέπει έναν σημαντικό κατάλογο αγαθών με αμοιβαία μηδενικό δασμολογικό συντελεστή, ο οποίος παραμένει ανοιχτός σε νέες προσθήκες. Ο Σέφσοβιτς υπογράμμισε ότι η συμφωνία προβλέπει σαφείς προοπτικές κοινής δράσης για τον χάλυβα, το αλουμίνιο, τον χαλκό και τα παράγωγά τους, ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η σημερινή υπερπαραγωγή, η οποία δημιουργεί πρόβλημα σε όλους.
3 ΓΚΡΙΖΕΣ ΖΩΝΕΣ
- Οι αβεβαιότητες.
Οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν τους δασμούς 50% σε άνθρακα και χάλυβα. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι αυτοί θα αντικατασταθούν με ποσοστώσεις κατόπιν διαπραγματεύσεων. Υπάρχει επίσης ασάφεια για τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα ευρωπαϊκά οινοπνευματώδη.
- Πιθανή αλλαγή όρων.
Ο αναλυτής Κάρστεν Νίκελ της Teneo επεσήμανε ότι πρόκειται για μια «γενική πολιτική συμφωνία σε ανώτατο επίπεδο», που περικλείει κίνδυνο διαφορετικών ερμηνειών. Ηδη σύμβουλος του Τραμπ δήλωσε πως ο πρόεδρος μπορεί ανά πάσα στιγμή να αυξήσει τους δασμούς σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα παραλείψει να αυξήσει τις επενδύσεις στις ΗΠΑ.
- Η γερμανική βιομηχανία.
Παρά τις θετικές δηλώσεις του καγκελάριου Μερτς, η πανίσχυρη ένωση γερμανικών βιομηχανιών BDI τόνισε πως οι δασμοί 15% θα έχουν τεράστια αρνητική επίπτωση στις εξαγωγές των VW, Mercedes και BMW στις ΗΠΑ.
ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ
Προτού στεγνώσει το (νοητό) μελάνι της αμερικανο-ευρωπαϊκής συμφωνίας, Κινέζοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι επανέλαβαν χθες τις συνομιλίες τους στη Στοκχόλμη, με στόχο να καταλήξουν σε διμερή εμπορική συμφωνία ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου προτού λήξει το «τελεσίγραφο» του Ντόναλντ Τραμπ προς την Κίνα, στις 12 Αυγούστου.
Eπικαλούμενη κύκλους και των δύο πλευρών, η αγγλόφωνη «South China Morning Post» ισχυρίστηκε ότι στη Στοκχόλμη θα συμφωνηθεί παράταση της «εμπορικής εκεχειρίας» για άλλες 90 μέρες.
Την Κυριακή στη Σκωτία, πριν από τη συνάντηση με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι «βρισκόμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία με την Κίνα, αλλά θα δούμε πώς θα πάει». Ταυτόχρονα οι «Financial Times» αποκάλυψαν ότι αν όλα πάνε καλά ετοιμάζεται να συναντηθεί με τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ τον Οκτώβριο.
ΜΟΛΙΣ 2,41 ΔΙΣ. € ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΠΡΟΣ ΗΠΑ
Εμμεσες και ήπιες οι συνέπειες για Ελλάδα
«Καλύτερα από τα χειρότερα» και «ευκαιρία για επένδυση σε εναλλακτικές αγορές». Με αυτές τις φράσεις υποδέχεται ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος τη συμφωνία ΗΠΑ-Ε.Ε. Στα θετικά, ότι οι άμεσες επιπτώσεις για την Ελλάδα θα είναι ηπιότερες σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, αφού οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ είναι μόλις το 4,8% των συνολικών εξαγωγών και φτάνουν κοντά στα 2,41 δισ. ευρώ. Στα αρνητικά, οι έμμεσες επιπτώσεις από τη ζημιά που ενδεχομένως θα πάθει η Ευρώπη. Μπορεί η Ελλάδα να έχει μόνο ήπιες επιπτώσεις, όμως οι εταίροι μας προετοιμάζονται για έντονα αρνητικές εξελίξεις.
Τους δασμούς τους πληρώνει πάντα ο τελικός καταναλωτής. Αυτό σημαίνει ότι:
- Η άνοδος τιμής στις πρώτες ύλες που εισάγονται από τις ΗΠΑ στον ευρωπαϊκό χώρο θα μεταφραστεί σε ακριβότερες εισαγωγές.
- Η επιδείνωση των μεγάλων εθνικών οικονομιών της ευρωζώνης επηρεάζει και την Ελλάδα.
- Μείωση της αγοραστικής δύναμης των Ευρωπαίων καταναλωτών σημαίνει λιγότερες πωλήσεις για τις ελληνικές εξαγωγές και πιθανό «χτύπημα» στον τομέα των υπηρεσιών.
Το τελευταίο θα μπορούσε να είναι ένα κεφάλαιο από μόνο του, καθώς υπάρχει ο τουρισμός, που η συμμετοχή του στο ΑΕΠ φτάνει το 13%. Αν οι Ευρωπαίοι τουρίστες που είναι περίπου τα 53,5% των εσόδων του ελληνικού τουρισμού έχουν λιγότερα χρήματα να ξοδέψουν, ο τουρισμός θα δει μικρότερους τζίρους.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ
«Να ενισχύσουμε την ελεύθερη αγορά»
Τέλος στην αβεβαιότητα του ψυχρού εμπορικού πολέμου από τη συμφωνία μεταξύ της Ε.Ε. και ΗΠΑ που εξασφαλίζει τη διατλαντική ενότητα. Αυτό τόνισε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, από το βήμα της Ολομέλειας, ενημερώνοντας σχετικά με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε αναφορικά με τη ρύθμιση των δασμών.
Ο υπουργός ανέφερε χαρακτηριστικά πως «μελετάμε σε βάθος τις λεπτομέρειες της συμφωνίας, για τις οποίες η Ε.Ε. ενημέρωσε τους μόνιμους αντιπροσώπους στις Βρυξέλλες. Η συμφωνία αυτή βάζει τέλος σε μια αβεβαιότητα μηνών που έχει επικρατήσει στην παγκόσμια οικονομία» και εκτίμησε ότι «αποτρέπει έναν εμπορικό πόλεμο με αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις».
«Η ελληνική κυβέρνηση θα ήθελε ένα χαμηλότερο ποσοστό δασμών, ιδανικά μηδενικό, για το σύνολο των διατλαντικών εμπορικών ροών», είπε ο κ. Πιερρακάκης. Παρά ταύτα, σε κάθε περίπτωση το ποσοστό δασμών που η διαπραγμάτευση κατέληξε και ανακοινώθηκε «είναι χαμηλότερο από αυτό που ήταν προγραμματισμένο να εφαρμοστεί την 1η Αυγούστου».
Ο κ. Πιερρακάκης είπε ότι «η κυβέρνηση θα επιμείνει να προωθεί την άποψη ότι αν θέλουμε μια πραγματικά ισχυρή ανταγωνιστική ευρωπαϊκή οικονομία, οφείλουμε να γκρεμίσουμε τα τελευταία αόρατα τείχη που εμποδίζουν την ελεύθερη διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών στο εσωτερικό της Ε.Ε., να αφαιρεθούν τα εμπόδια κυρίως ανάμεσα στις ευρωπαϊκές οικονομίες».

