Οι Ισραηλινοί καλωσόρισαν την εκλογή Τραμπ και σκέφτηκαν ότι θα τους έδινε «λευκή επιταγή» για να ακολουθήσουν όποια ατζέντα θέλουν, αλλά ο Τραμπ έχει τη δική του, επισημαίνουν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αναλυτές.

Οι διαφορές μεταξύ Τραμπ και Νετανιάχου είναι ορατές σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και τη συνεχιζόμενη ισραηλινή επίθεση στη Γάζα, ενώ στη Συρία ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιδιώκει την ανοικοδόμηση της χώρας (αναγνώριση καθεστώτος, άρση κυρώσεων), τη στιγμή που οι Ισραηλινοί συνεχίζουν τις αεροπορικές επιθέσεις τους εναντίον του μεταβατικού καθεστώτος στη μετα-Ασαντ εποχή. Ο Τραμπ, σε γενικές γραμμές, φαίνεται να χαρτογραφεί ένα μονοπάτι που αποκλίνει από το σκληρό και παράνομο του Νετανιάχου.

Απόσταση

Στο μέτωπο του Ιράν, με το καθεστώς των αγιατολάχ να πιέζεται από τις κυρώσεις των ΗΠΑ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός βλέπει την ευκαιρία να εξαπολύσει στρατιωτικά πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Αντίθετα, ο Τραμπ πιέζει για διπλωματία τουλάχιστον για ένα αρχικό διάστημα ορισμένων μηνών σε συνεργασία με το σουλτανάτο του Ομάν.

«Δεν έχουμε λάβει ακόμη αυτήν την απόφαση», δήλωσε ο Τραμπ, ερωτηθείς αν οι ΗΠΑ θα επιτρέψουν στο Ιράν να διατηρήσει το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου για μη στρατιωτικούς σκοπούς στο πλαίσιο μιας νέας πυρηνικής συμφωνίας. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρη η προθυμία του να διαπραγματευτεί με την Τεχεράνη, απογοητεύοντας τους Ισραηλινούς αξιωματούχους. Η κυβέρνηση Νετανιάχου έχει καταστήσει σαφές ότι αναμένει από τις ΗΠΑ την πλήρη διάλυση της πυρηνικής υποδομής του Ιράν. Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν το θέμα, η κυβέρνηση του Τραμπ συνεχίζει να διερευνά επιλογές για μια νέα συμφωνία αδιαφορώντας για την εφαρμογή στρατηγικού αεροπυραυλικού βομβαρδισμού.

Η διαφωνία διευρύνθηκε περαιτέρω όταν ο Τραμπ σταμάτησε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ εναντίον των υποστηριζόμενων από το Ιράν ανταρτών Χούθι στην Υεμένη, μετά τη δέσμευσή τους να σταματήσουν τις επιθέσεις σε αμερικανικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα. Η απόφαση αυτή σόκαρε το Ισραήλ, ειδικά από τη στιγμή που ήρθε λίγες μέρες αφότου οι Χούθι εκτόξευσαν πύραυλο που έπεσε κοντά στο Αεροδρόμιο «Μπεν Γκουριόν», το κύριο αεροδρόμιο του Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου ήλπιζε να εξασφαλίσει μια δέσμευση για την αεροπορική υποστήριξη των ΗΠΑ σε περίπτωση ισραηλινού πλήγματος στο Ιράν. Αντ’ αυτού, ο Τραμπ ανακοίνωσε σχέδια για συμμετοχή σε απευθείας συνομιλίες με το Ιράν.

Πεποίθηση

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, πιστεύει ότι τέτοιες συνομιλίες είναι μάταιες και κινδυνεύουν να σπαταλήσουν ένα σπάνιο στρατηγικό πλεονέκτημα, καθώς η αεράμυνα του Ιράν -σύμφωνα με πληροφορίες- έχει υποστεί σημαντικές ζημιές από τα ισραηλινά πλήγματα τον περασμένο Οκτώβριο και τώρα είναι σε φάση καθολικής αναβάθμισης. Πρόσφατα, οι ΗΠΑ και το Ιράν ολοκλήρωσαν τον τέταρτο γύρο των διπλωματικών συνομιλιών στην πρωτεύουσα του Ομάν, Μουσκάτ.

Οσον αφορά τη Γάζα, ο Τραμπ επέκρινε ιδιωτικά ένα ισραηλινό σχέδιο για την επέκταση της διείσδυσης των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) στον θύλακα, χαρακτηρίζοντάς τη «σπαταλημένη προσπάθεια, επειδή θα καταστήσει δυσκολότερη τη μετέπειτα ανοικοδόμηση». Παρά τις απογοητεύσεις του Νετανιάχου, εκτιμάται ότι είναι απίθανο να αντιμετωπίσει δημοσίως τον Τραμπ.

Ο Τραμπ την τελευταία εβδομάδα επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά όχι το Ισραήλ, κάτι που είχε κάνει μόνο ο Μπαράκ Ομπάμα το 2009, όπου μίλησε στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου.

ΕΜΜΕΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΑΛ ΣΑΡΑΑ

Τι σημαίνει για τη Συρία η άρση των αμερικανικών κυρώσεων

Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε προ τριών ημερών ότι η Ουάσιγκτον θα άρει όλες τις κυρώσεις των ΗΠΑ απέναντι στη συριακή κυβέρνηση. Η ανακοίνωση έρχεται πέντε μήνες μετά την ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ. Η νέα συριακή ηγεσία και οι υποστηρικτές της είχαν πιέσει -το προηγούμενο διάστημα- προς αυτήν την κατεύθυνση, δίνοντας υποσχέσεις για μια νέα, πιο ελεύθερη και δημοκρατική, Συρία. Ο σκεπτικισμός, ωστόσο, για τους δεσμούς του Σύρου προέδρου, Αχμέντ αλ Σαράα, με την Αλ Κάιντα παραμένει. Τον προβληματισμό επιτείνουν και οι αναφορές για σφαγές εναντίον μειονοτικών ομάδων (Αλεβιτών) από τότε που ανήλθε στην εξουσία.

Παρακάτω θα αναλύσουμε πώς η άρση των αμερικανικών κυρώσεων εναντίον της Συρίας θα επηρεάσει την οικονομία της χώρας και πώς μπορεί να διαμορφώσει τις μελλοντικές σχέσεις των δύο χωρών.

1 Σημαντική ευκαιρία να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμη στρατηγική νίκη των ΗΠΑ στην περιοχή: Η απόφαση Τραμπ για άρση των κυρώσεων θα μπορούσε να αποτελέσει την… κληρονομιά του στη Μέση Ανατολή, καθώς θα επέλθει σταθερότητα στην περιοχή, ενώ παράλληλα θα υπάρξουν ευκαιρίες για τις αμερικανικές επιχειρήσεις, οι οποίες θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν τις κινεζικές για συμβάσεις ύψους 400 δισ. δολ. στην προσπάθεια ανοικοδόμησης της Συρίας. Θα επιτρέψει, επίσης, στον Τραμπ να αξιοποιήσει τη χρηματοδότηση του Κόλπου, να δημιουργήσει θέσεις εργασίας τόσο στη Συρία όσο και στις ΗΠΑ και θα καταδείξει τον ρόλο της Ουάσιγκτον ως σταθεροποιητικής δύναμης. Μια ευημερούσα Συρία θα μείωνε τις προσφυγικές ροές, θα αποδυνάμωνε τη Χεζμπολάχ και το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) και θα εξάλειφε τη Συρία ως απειλή για το Ισραήλ.

2 Υπάρχουν τρία πράγματα που αξίζουν προσοχής:

• Εμφαση στη συμφωνία της Σαουδικής Αραβίας με τον Αλ Σαράα. Η Σαουδική Αραβία πρέπει να απαιτήσει να εκδιωχθούν οι ξένοι μαχητές από ανώτερους κυβερνητικούς ρόλους και να κρατηθεί το Ιράν έξω από τη Συρία. Οι σαουδαραβικές εταιρίες πρέπει να αναλάβουν τις συμβάσεις για την ανάληψη έργων ανοικοδόμησης στη Συρία.
• Η Ευρώπη πρέπει να παρακολουθεί τη Ρωσία, η οποία θα αναζητήσει να βρει τρόπο να εδραιώσει τα συμφέροντά της στη Συρία. Σαουδική Αραβία και Ισραήλ μπορεί να επιτρέψουν τη ρωσική παρουσία, γιατί αυτή θα αποτρέψει την επιρροή της Τουρκίας στη Συρία.
• Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και επαγρύπνηση σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική του Ιράν. Η Συρία έγινε η απόδειξη ότι ο Τραμπ μπορεί να άρει κυρώσεις, αν λάβει υποσχέσεις για ειλικρινή αλλαγή. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, να υπάρξει στο μέλλον μια… επίθεση γοητείας από την Τεχεράνη.