Τέλος, αυτό που περίμενε ο κόσμος στο βιβλίο. Το θάψιμο των παλιών συντρόφων, με ονόματα και χωρίς περιστροφές και όποιος δεν γουστάρει να βγει στα Μέσα να το δηλώσει. Πράγμα που σημαίνει ακόμα περισσότερη διαφήμιση. Κάτι που στα βιβλία στην Ελλάδα δεν συνηθίζεται. Ο βερμπαλισμός του Βενιζέλου ήταν η πάγια τακτική που συντηρεί φιλίες, αλλά δεν πουλάει βιβλία. Ο Τσίπρας προτίμησε το αντίθετο. Να χαλάσει φιλίες αλλά να πουλήσει βιβλία.

Υπάρχει όμως μία λεπτομέρεια. Το βιβλίο είναι μία κίνηση στην παρτίδα που αποτελεί το ριμπράντινγκ του Αλέξη Τσίπρα. Με την οποία κίνηση κάποιοι, όπως ο Κασσελάκης, ο Πολάκης, η Αχτσιόγλου, έπρεπε να… ξεσκαρταριστούν σαν στυμμένες λεμονόκουπες για να αντικατασταθούν από άλλες πιο κουλτουριάκες σχέσεις, όπως με τον Μαραντζίδη και τον Παπαγιαννίδη, που θα τον βοηθήσουν να χτίσει την εικόνα του νεότερου πολιτικού Νέστορα της Ιστορίας. Ο οποίος, μαζί με κάποιους μετριοπαθείς, όπως ο Σταθάκης και η Γεροβασίλη, θα πάρει αυτή τη φορά όχι την κυβέρνηση αλλά την εξουσία, όπως έχει πει στο παρελθόν η Μπέττυ Μπαζιάνα. Οσο για τη στήριξη από τα Μέσα, ο Τσίπρας έδειξε ότι θυμάται αυτό που άκουσε από τη γάτα των Ιμαλαΐων ή καλύτερα από τον Σταύρο Ψυχάρη, όταν του ζήτησε να κανονιστούν τα χρέη του ΔΟΛ: «Κοίταξε, οι εφημερίδες είναι σαν τις βιτρίνες των καταστημάτων. Μια φορά έχουν καλοκαιρινά, μια φορά χειμωνιάτικα, το μαγαζί είναι το ίδιο, δεν αλλάζει».

Το βιβλίο δεν γράφτηκε αποκλειστικά για να πουλήσει. Γράφτηκε για να αποφορτίσει κάθε αιχμηρό θέμα πολύ πριν από τις επόμενες εκλογές. Κάτι σαν το ανέκδοτο που κάποιος γελάει την πρώτη φορά που το ακούει, χαμογελάει τη δεύτερη και την τρίτη σκέφτεται «όχι ακόμα μια φορά το ίδιο». Ο Αλέξης Τσίπρας εκτίμησε ότι καλύτερα ο κόσμος να τα ακούσει τώρα και ο θυμός του να έχει ξεθυμάνει μέχρι τις επόμενες εκλογές. Είναι και το σημείο που κάνουν το λάθος οι οπαδοί της Ν.Δ. που πιστεύουν ότι το βιβλίο του Τσίπρα είναι ένα δώρο στον Κυριάκο. Οι εκλογές είναι μια παρτίδα σκάκι που για τον Τσίπρα τώρα αρχίζει. Το βιβλίο είναι το γκαμπί. Η θυσία ενός πιονιού που δίνει μια πρόσκαιρη υπεροχή στον αντίπαλο για να εξαργυρωθεί αργότερα στην εξέλιξη της παρτίδας. Φτάνει ο παίκτης να έχει την ευφυΐα και την πειθαρχία να κάνει τις σωστές κινήσεις, κάτι που στο παρελθόν ο Αλέξης Τσίπρας δεν μπόρεσε να πετύχει.

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα, για το οποίο διοργάνωσε ημερίδα ο «Ε.Τ.», απασχολεί εδώ και καιρό την κυβέρνηση. Χρειάζεται όμως ψυχραιμία.

Κατά πρώτον, η κατάσταση δεν είναι τραγική. Στην απογραφή του 1961, με τη χώρα να έχει επανακάμψει από τις απώλειες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ο πληθυσμός της Ελλάδας ήταν 8.388.553 κάτοικοι. Το 2021, με το Grexit να έχει κοπάσει, ο πληθυσμός είναι 10.815.197. Βεβαίως, ο μέσος όρος ηλικίας έχει ανέβει κατακόρυφα. Το ίδιο όμως και τα όρια συνταξιοδότησης, που μετά την τρόικα το γενικό όριο πλήρους σύνταξης είναι τα 67 χρόνια και περιορισμένης τα 62. Επίσης, είναι σωστό ότι οι μεγαλύτερες ηλικίες έχουν μικρότερες αντοχές. Από την άλλη, η σωματική αντοχή που απαιτείτο για παράδειγμα στην οικοδομή πριν από 60 χρόνια που τα πάντα μεταφερόντουσαν με το χέρι, δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή εποχή με τη χρήση των μηχανημάτων. Το συμπέρασμα είναι ότι ζούμε σε μια κοινωνία που γερνάει, αλλά δεν έχει τις ίδιες σωματικές απαιτήσεις που είχε από τους εργαζόμενους πριν από δεκαετίες.

Και ένα τελευταίο. Η προπαγάνδα που έπεσε τον τελευταίο καιρό ότι η λύση στο δημογραφικό θα έρθει από τους οικονομικούς μετανάστες, δεν συνάντησε την απήχηση των πολιτών. Μόλις 6% θεωρούν ότι στις λύσεις στο δημογραφικό περιλαμβάνεται και η ένταξη των οικονομικών μεταναστών.

«Οι αστυφύλακες δεν σταματάνε κανέναν»

Το καλοκαίρι του 1975 είχα έρθει για διακοπές στην Ελλάδα. Το βράδυ είχαμε βγει με τον φίλο μου, τον Κώστα Π. Είχαμε σταματήσει στο κόκκινο μπροστά στην αμερικανική πρεσβεία. Ο Κώστας τσέκαρε την κίνηση που ερχόταν από τους Αμπελόκηπους και με το που βρήκε την ευκαιρία γκάζωσε. «Οπα, κόκκινο», του είπα. «Ξέχνα αυτά που ήξερες. Τώρα έχουμε δημοκρατία και οι αστυφύλακες δεν σταματάνε κανέναν».

Το σκέφτομαι κάθε φορά που βλέπω ένα όχημα να έχει τις πινακίδες καλυμμένες με φιμέ πλαστικό. Κάθε φορά που βλέπω κάποιον να οδηγεί μηχανή χωρίς κράνος. Κάθε φορά που βλέπω ένα «Ντατσούν» Τσιγγάνου με το χαρακτηριστικό πανωσήκωμα στην καρότσα που δηλώνει ότι είναι αδύνατον να έχει περάσει ΚΤΕΟ.

Και το σκέφτομαι όλες τις φορές που ακούω ότι θα ληφθούν high tech μέτρα που κάμερες θα συνδέονται με κομπιούτερ που θα στέλνουν κλήσεις. Σε ποιον θα στέλνουν; Φυσικά στον κυρ Παντελή που τα έχει όλα στην τρίχα και όχι σε αυτόν που έκρυψε τον αριθμό πίσω από το φιμέ κάλυμμα και στο «Ντατσούν» που ο αριθμός χάθηκε κάτω από το πανωσήκωμα.