Σύμφωνα με την παράδοση, τα Ψυχοσάββατα είναι ένα είδος άκαιρου μνημόσυνου που αναλαμβάνει η ίδια Εκκλησία για όσους δεν μπορούν για οποιοδήποτε λόγο να τελέσουν τα καθιερωμένα μνημόσυνα.

Όλα τα Σάββατα του έτους είναι αφιερωμένα στις ψυχές των χριστιανών, με την ελπίδα της ανάστασής τους κατά τη Δευτέρα Παρουσία, σύμφωνα με τις Γραφές, ωστόσο η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά και ειδικά τη μνήμη τους στα δύο Ψυχοσάββατα κάθε χρόνο.

Η πρόβλεψη αυτή υπάρχει κυρίως για όσους πέθαναν στη ξενιτιά ή σε δύσκολες συνθήκες ή ακόμη και για τους φτωχούς που δεν έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν τα κανονικά μνημόσυνα.

Τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα τελούνται το ένα πριν από την Κυριακή της Αποκριάς και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.

Το πρώτο Ψυχοσάββατο του έτους είναι 57 ημέρες πριν το Πάσχα, ενώ το δεύτερο Ψυχοσάββατο είναι 48 ημέρες μετά το Πάσχα.

Για το 2025, το δεύτερο Ψυχοσάββατο πέφτει σήμερα 7 Ιουνίου. Η Εκκλησία προσκαλεί τους πιστούς να προσφέρουν μνημόσυνα για τους κεκοιμημένους, με τον τρόπο που συνήθως γίνονται: τρισάγια στα κοιμητήρια, μνημόσυνα στις εκκλησίες και τη μοιρασιά των κόλλυβων. Τα Ψυχοσάββατα θεσπίστηκαν από την Εκκλησία για να προσφέρει τη δυνατότητα για αυτούς που δεν μπορούν να τελέσουν τα καθιερωμένα μνημόσυνα να τιμήσουν τις ψυχές των αγαπημένων τους με αυτόν τον τρόπο.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του δεύτερου Ψυχοσάββατου είναι η αναφορά του ως «χρυσά κόλλυβα», γεγονός που προσδίδει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στην ημέρα αυτή, κάνοντάς την ακόμα πιο σημαντική για τους πιστούς σε όλη την Ορθόδοξη Εκκλησία. Σύμφωνα με την παράδοση, η Εκκλησία γιορτάζει και μνημονεύει όλους τους κεκοιμημένους από την εποχή του Αδάμ μέχρι σήμερα, καθώς και όλους τους ανθρώπους που έχουν πεθάνει, ανεξαρτήτως εθνικότητας και τοποθεσίας. Το συγκεκριμένο Ψυχοσάββατο, το οποίο γιορτάζεται εννέα μέρες μετά την Ανάληψη του Χριστού, πραγματοποιείται πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.