Ποια ήταν τα πρώτα σας διαβάσματα και η πρώτη σας επαφή με την ποίηση;

Η ποίηση ως ανάγνωση και μετά ως «δημιουργία» με επισκέφθηκε στα πρώτα γυμνασιακά μου χρόνια. Τα χρόνια εκείνα, μετά τη Μεταπολίτευση, είχαν ηρωισμό αλλά κυρίως είχαν την επιθυμία για ζωή σε μία περιοχή της Αθήνας όπως ήταν το Περιστέρι. Τα πρώτα διαβάσματά μου, που αφορούσαν την ποίηση, με συνάντησαν στις σχολικές αίθουσες και την οικογενειακή βιβλιοθήκη. Εκεί βρήκα τα κείμενα του Σολωμού, του Καρυωτάκη, του Ρίτσου, του Σεφέρη και αρκετές ποιητικές ανθολογίες με Γάλλους, Ιταλούς και ισπανόφωνους ποιητές. Η δυναμική της ποιητικής μου μελέτης ξεκίνησε με αναγνώσεις των ομηρικών επών αλλά και κλασικών κειμένων με ποιητές του 19^ου αιώνα.

Πότε ξεκίνησε το ταξίδι σας στη συγγραφή και οι πρώτες δημοσιεύσεις;

Οι πρώτες δημοσιεύσεις ξεκίνησαν στα δεκαεφτά μου με ποιήματα σε περιοδικά. Η πρώτη έκδοση ήρθε ο 1983 με το «Παραμεθόριο Νεκροταφείο». Ως υποψήφιος για το Πολυτεχνείο, σχεδόν κάθε μέρα μαζί με τα μαθήματά μου, που αφορούσαν τις θετικές σπουδές, διάβαζα και έγραφα ποίηση. «Ξεσκόνισα» όλα τα ποιητικά βιβλία που είχαμε σπίτι, έψαξα και βρήκα, με τη βοήθεια των καθηγητών και καθηγητριών του Λυκείου τους «σημαντικούς» εκείνης της εποχής. Ταυτόχρονα, προσπάθησα να επικοινωνήσω με ανθρώπους που έγραφαν και έτσι πολύ σύντομα και με τεράστιο σεβασμό συνάντησα τον Μιχάλη Κατσαρό, τον Εκτορα Κακναβάτο, την Κατερίνα Γώγου, τον Χριστόφορο Λιοντάκη και σε επίπεδο «εργαστηριακών ασκήσεων» τον Γ. Ρίτσο, τον Ν. Βρεττάκο, τον Τ. Σινόπουλο.

Ποια ήταν η αφορμή για να εκδοθεί η συλλογή «Ημερολόγιο Θηριοδαμαστή», εκδόσεις Ιωλκός;

Ο χρόνος είναι ένα από εκείνα τα φιλοσοφικά τοπόσημα που συνομιλούν με τις κειμενικές αξίες που διατρέχουν το έργο μου. Στο «Ημερολόγιο του Θηριοδαμαστή», που εκδόθηκε τον Δεκέμβρη του 2024 από τις εκδόσεις «Ιωλκός», με εκδότη τον Κωνσταντίνο Ι. Κορίδη, ο χρόνος γίνεται κυρίαρχος του ταξιδιού της γραφής μου. Η αφορμή είναι ο τρόπος που βιώνουμε τη νέα εποχή και στην οποία έχουμε αλλοίωση της αισθητικής. Η μνήμη, η σιωπή είναι αρετές πλέον. Η μνήμη, ως παρελθόν, διδάσκει και περιγράφει τα πεπραγμένα μας και η σιωπή, ως άσκηση ζωής, διαμορφώνει την καθημερινότητά μας. Περιγράφουν άταιρα σχήματα για τη σύγχρονη βιωτή μας. Με λίγα λόγια, το ημερολόγιο που καταγράφει ο θηριοδαμαστής τα πεπραγμένα μας ορίζεται ως αλήθειες των σύγχρονων ανθρώπων.

Γράφετε: «Εβγαλα εισιτήριο χωρίς επιστροφή,/για τόπους που έβγαζαν τα κάρβουνα ανθούς,/για πόλεις με ανθρώπους στην άμμο γονατιστούς και τα χέρια/πίσω στο κεφάλι». Μπορεί το έργο των ποιητών να απαλύνει τα βάσανα και τα πάθη του ανθρώπου;

Η τέχνη, η λογοτεχνία, η ποίηση ειδικότερα, έχουν ιαματικές ιδιότητες και μάλιστα αυτό καταγράφεται σε αρκετές σύγχρονες μελέτες που αφορούν τόσο τις σχέσεις κοινωνίας – τέχνης, όπως και τις σχέσεις δημιουργών – φιλότεχνων. Εχει χυθεί πολύ μελάνι γι’ αυτήν την ερώτηση και έχουν δοθεί εξαιρετικές απαντήσεις. Σε ό,τι με αφορά, θεωρώ ότι η ποίηση όπως αυτή παρουσιάζεται μπορεί να ανακαλύψει αναγνώστες που συνομιλούν κειμενικά με τον ποιητή ή την ποιήτρια και άρα να βρουν άξονες επικοινωνίας που θα δημιουργήσουν μία λυτρωτική μα και ιαματική σχέση μέσω του κειμένου.

Λέτε: «Μελετώντας ακτήμονες ποιητές/πέρασα ήσυχα τη ζωή μου/με τις νύχτες να πλαγιάζω στην αντιπαροχή της μνήμης». Γιατί είναι δύσκολη η πορεία του ποιητή στα γράμματα;

Η πορεία του ποιητή στα γράμματα δεν θεωρώ ότι είναι δύσκολη. Θεωρώ ότι με ρωτάτε επειδή η ποίηση έχει μικρό αναγνωστικό κοινό σε σχέση με την τεράστια κατ’ έτος βιβλιοπαραγωγή (και εδώ αναφέρομαι και στην ποίηση) αν αυτό ταλαιπωρεί τον δημιουργό ποιητή. Η ποίηση, όπως και η γραφή γενικότερα, εμπεριέχει σε μεγάλο βαθμό μοναχικές διαδρομές σε τοπία που αφορούν το εμείς αλλά και αρκετές φορές το εγώ που βασανιστικά βιώνει το εμείς, καθώς ο ποιητής συνομιλεί με μοναδικό τρόπο και με το εμείς αλλά και με το εγώ.

Τι σημαίνει μέσα στην κρίση των αξιών και την παρακμή να σας αποκαλούν ποιητή;

Είναι εξαιρετικά σημαντική η προσφώνηση αυτή στο επίπεδο, όμως, όχι του τίτλου, αλλά της κατάθεσης πρότασης για την αισθητική. Η ποίηση είναι κώδικας ζωής και με τον δικό της τρόπο υμνεί, αφενός με τα όσα δωρίζει στον άνθρωπο η ύπαρξη, δηλαδή με τον έρωτα, τον θάνατο, τη μοναχικότητα, την απώλεια και αφετέρου με τα όσα δημιουργεί με τις πανανθρώπινες αξίες που περιγράφει.

Διαβάζουν οι νέοι ποίηση;

Σήμερα είναι ορατή μία μεγάλη κρίσιμη μάζα νέων που γράφουν, που δημοσιεύουν και εκδίδουν ποιητικά κείμενα και μάλιστα σε διεθνές επίπεδο. Το ζητούμενο δεν θεωρώ ότι είναι αν διαβάζουν, αλλά τι διαβάζουν. Σε μία εποχή τελείως μεταβατική, και με την ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται τα πάντα, έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον η συμμετοχή. Οι νέοι συμμετέχουν σε ποιητικές δράσεις και υπηρετούν και τις νέες τάσεις, όπως την Poetry Slam, κ.λπ. Η παρουσία της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας με όλες τις εξελίξεις της είναι από αυτά που διαμορφώνουν και τον αναγνωστικό μας ορίζοντα.

Τι ετοιμάζετε για το νέο Φεστιβάλ ποίησης, τον Σεπτέμβρη, στην Πάτρα ;

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας θα πραγματοποιηθεί από 17 έως 21 Σεπτεμβρίου 2025 στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Ελλάδας, με κέντρο την Πάτρα. Στη φετινή διοργάνωση θα συμμετάσχουν 60 ποιητές και ποιήτριες από 20 χώρες, ενώ θα υπάρχουν ποιητικές αντιπροσωπείες από Φεστιβάλ της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής, με τα οποία το Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας έχει συνάψει πρωτόκολλο συνεργασίας. Η οργανωτική επιτροπή του Φεστιβάλ θα συνεχίσει το πρόγραμμα «Η ποίηση στα σχολεία», όπου σε συνεργασία με τη Διεύθυνση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οι ποιητές και οι ποιήτριες του Φεστιβάλ θα επισκεφθούν 30 λύκεια της ευρύτερης περιοχής. Ενα σημαντικό σημείο της φετινής διοργάνωσης είναι ότι το Φεστιβάλ θα δημιουργήσει δράσεις, ποιητικές αναγνώσεις σε ανοιχτούς χώρους στο κέντρο της πόλης των Πατρέων. Το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας του 2025 έχει τίτλο «Voices beyond the horizon» και θα τιμήσει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μανώλη Αναγνωστάκη.