Τώρα, μία ομάδα ερευνητών πιστεύει ότι γνωρίζει πώς ο αρχαίος λαός των Ράπα Νούι κατάφερε να μετακινήσει τα μονολιθικά αυτά κεφάλια πάνω από κακοτράχαλα εδάφη.

Το Νησί του Πάσχα φιλοξενεί σχεδόν 1.000 από τα τεράστια αγάλματα, γνωστά ως moai. Σφυρηλατήθηκαν από συμπιεσμένη ηφαιστειακή στάχτη μέσα σε ένα ανενεργό ηφαίστειο του νησιού.

Ορισμένα από τα αγάλματα φτάνουν τα 10 μέτρα ύψος και ζυγίζουν περίπου 86 τόνους, γεγονός που καθιστά αδιανόητη τη μετακίνησή τους σε διάφορα σημεία του νησιού.

Οι ερευνητές Καρλ Λίπο και Τέρι Χαντ πιστεύουν ότι γνωρίζουν πώς μετακινήθηκαν τα αγάλματα και ποιοι τα δημιούργησαν.

Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Archaeological Science, το δίδυμο υποστηρίζει ότι χρησιμοποιήθηκαν μεγάλα σχοινιά ώστε τα αγάλματα να «γλιστρούν» και να αναπηδούν πάνω στο βραχώδες έδαφος — και ότι κατασκευάστηκαν από διαφορετικές φυλές, όχι από έναν ισχυρό ηγέτη.

Και, σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες, που πίστευαν ότι κατασκευάστηκαν από μια πανίσχυρη φυλή, τώρα θεωρείται ότι κάθε φυλή ή οικογένεια έφτιαχνε τα δικά της.

«Βλέπουμε ξεχωριστά εργαστήρια που αντιστοιχούν καθαρά σε διαφορετικές φυλές οι οποίες εργάζονται εντατικά στα δικά τους σημεία», είπε ο Λίπο.

«Μπορεί κανείς να δει ξεκάθαρα από την κατασκευή ότι εδώ φτιάχνεται μία σειρά από αγάλματα, εκεί άλλη μία σειρά, και βρίσκονται δίπλα-δίπλα.»

«Η ύπαρξη μνημείων έγινε κυκλικό επιχείρημα υπέρ της ιεραρχίας. Μνημεία σημαίνουν αρχηγούς, επειδή οι αρχηγοί χτίζουν μνημεία.»

Μικρές διαφορές στα χαρακτηριστικά των moai ενισχύουν αυτή την άποψη – μερικά παρουσιάζουν πιο θηλυκά χαρακτηριστικά ή μεγαλύτερες μύτες.

Και αντί να τα σύρουν αργά οι εργάτες, πιστεύεται ότι οι ντόπιοι χρησιμοποίησαν σχοινιά ώστε να «ταλαντεύουν» και να «περπατούν» τα αγάλματα μέχρι την τελική τους θέση.

Ο Λίπο είπε: «Μόλις αρχίσεις να το κουνάς, δεν είναι καθόλου δύσκολο — οι άνθρωποι τραβούν με ένα μόνο χέρι. Εξοικονομεί ενέργεια και κινείται πραγματικά γρήγορα. Το δύσκολο είναι να ξεκινήσει η ταλάντευση.»

Ο Χαντ και ο Λίπο δοκίμασαν την «περπατητή» θεωρία με μικρότερα ομοιώματα και διαπίστωσαν ότι ήταν πιο αποτελεσματική από άλλες μεθόδους που πιστευόταν ότι είχαν χρησιμοποιηθεί.

Μέσα σε μόλις 40 λεπτά, μία ομάδα 18 ατόμων κατάφερε να μετακινήσει ένα τεράστιο άγαλμα 100 μέτρα — κάτι που υποδηλώνει ότι αυτός ήταν πιθανότατα ο τρόπος που οι αρχαίοι άνθρωποι μετέφεραν τα moai.

«Αυτό δείχνει ότι οι Ράπα Νούι ήταν εξαιρετικά έξυπνοι. Το ανακάλυψαν μόνοι τους», είπε ο Λίπο.

«Αποδίδει τιμή σε αυτούς τους ανθρώπους, λέγοντας: δείτε τι κατάφεραν, και έχουμε πολλά να μάθουμε από αυτούς.»

Υπάρχουν άλλοι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαν να έχουν μετακινηθεί τα αγάλματα;

Αρχικά οι ερευνητές πίστευαν ότι τα αγάλματα μετακινούνταν με ξύλινα έλκηθρα τα οποία τα μέλη της φυλής έσερναν.

Ωστόσο, αυτό θα απαιτούσε υπερβολική προσπάθεια και πολλά άτομα – ενώ η νέα μέθοδος των Λίπο και Χαντ δείχνει ότι η «περπατητή» μετακίνηση χρειαζόταν πολύ λιγότερη ενέργεια.

Ποιο είναι το νόημα των moai;

Το πραγματικό νόημα των αγαλμάτων παραμένει άγνωστο, αλλά η πιο διαδεδομένη θεωρία είναι ότι λαξεύτηκαν από Πολυνήσιους κατοίκους του νησιού ως αναπαραστάσεις των νεκρών προγόνων τους, ώστε να προβάλλουν το «mana» (πνευματική δύναμη) πάνω στους απογόνους τους.

Τα αγάλματα είναι στην πραγματικότητα ολόκληρα σώματα που με τον χρόνο θάφτηκαν μερικώς.

Πότε ανακαλύφθηκε το Νησί του Πάσχα;

Παρότι οι Ράπα Νούι, απόγονοι Πολυνήσιων θαλασσοπόρων, ζούσαν στο νησί μεταξύ 300 και 1200 μ.Χ., το Νησί του Πάσχα «ανακαλύφθηκε» από τους Ολλανδούς τον 18ο αιώνα.

Ο καπετάνιος Γιάκομπ Ρόχοβεν (Jacob Roggeveen) έπεσε επάνω στο νησί, χιλιάδες μίλια μακριά από τη Χιλή, την Κυριακή του Πάσχα του 1722, δίνοντάς του και το όνομά του προς τιμήν της εορτής.

Μετά από μία σύντομη σύγκρουση μεταξύ του ολλανδικού πληρώματος και των Ράπα Νούι, οι ντόπιοι πρόσφεραν στους επισκέπτες εξήντα κοτόπουλα και μπανάνες, με αντάλλαγμα λινό ύφασμα.

Απόγονοι των Ράπα Νούι εξακολουθούν να ζουν στο νησί, διατηρώντας πλούσιο πολιτισμό και μιλώντας τη δική τους γλώσσα.