Σε ό,τι αφορά τα ΕΛΤΑ, μετά την παραίτηση του CEO Γρηγόρη Σκλήκα, ο οποίος μείωσε τα καταστήματα των Ελληνικών Ταχυδρομείων σε 253 από 600 που ήταν εν λειτουργία το 2023, όταν ανέλαβε τη διοίκηση, τα πράγματα είναι δύσκολα. Πηγές του Υπερταμείου τόνιζαν ότι λόγω των αντιδράσεων για το κλείσιμο των τελευταίων 200 καταστημάτων θα πρέπει να αναμένεται ένα πιο ήπιο σχέδιο αναδιάρθρωσης, που θα παρέχει κάποια στοιχεία μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας. Μόλις αυτό επιτευχθεί θεωρείται πλέον πολύ πιθανό να αναζητηθεί για άλλη μια φορά στρατηγικός επενδυτής για το έργο των ταχυμεταφορών που είναι σήμερα το πιο κερδοφόρο κομμάτι των ΕΛΤΑ.

Η δεύτερη δύσκολη αποστολή του Υπερταμείου αφορά τις αστικές συγκοινωνίες. Παρά τη βελτίωση της κατάστασης σε ότι αφορά τα έσοδα, δεν έχουν αντιμετωπιστεί ακόμη η έλλειψη προσωπικού, που οξύνεται, και -λιγότερο- η ανανέωση του στόλου των οχημάτων. Με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία για το 2023, ο ΟΑΣΑ (ΟΣΥ-ΣΤΑΣΥ) είχε κέρδη μετά από φόρους ύψους 1,445 εκατ. ευρώ. Από το 2022 οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας συνεχίζουν να «κερδίζουν» επιβάτες. Αυτό δείχνουν οι επικυρώσεις των εισιτηρίων οι οποίες αυξήθηκαν κατά 9% έναντι του 2023. Η αύξηση αυτή βέβαια των επιβατών αποτυπώνεται και στις εισπράξεις του ομίλου, με τα έσοδα να αυξάνονται κατά 13,5%.

Από τον Σεπτέμβριο του 2024 και μετά, τα έσοδα παρουσίασαν αυξανόμενη άνοδο ξεπερνώντας και τα προ πανδημίας επίπεδα, παρά τις μειωμένες τιμές κομίστρου, π.χ. απλό εισιτήριο 1,2 ευρώ (από 1,4). Ιδιαίτερα αυξημένη είναι η κίνηση στις γραμμές του αεροδρομίου, που συμβάλλουν στο 23% της αύξησης των εισπράξεων.

Οι επιβάτες ανακαλύπτουν και αξιοποιούν τη νέα δυνατότητα πληρωμής με τραπεζικές κάρτες με αυξανόμενο ρυθμό. Από την έναρξη της πιλοτικής εφαρμογής έχουν χρησιμοποιήσει την υπηρεσία περισσότεροι από 90.000 χρήστες και ο μέσος όρος συναλλαγών ανέρχεται σε ποσοστό 9% επί του συνόλου των συναλλαγών που πραγματοποιούνται επί των οχημάτων Express.

Λαθρεπιβάτες

Εξίσου σημαντικά όμως είναι και τα στοιχεία απολογισμού των στοχευμένων δράσεων αντιμετώπισης της εισιτηριοδιαφυγής, που εφαρμόζονται σε συνεργασία με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών από τον Σεπτέμβριο του 2024. Στην κατεύθυνση αυτή, ο αριθμός ελέγχων και επιβολής προστίμων παρουσιάζει πλέον μέση μηνιαία αύξηση 50% και 45% αντίστοιχα, έναντι του προηγούμενου έτους.

Σε δόσεις

Ωστόσο, πέρα από τη βελτίωση των μεγεθών τα προβλήματα έλλειψης προσωπικού δεν έχουν επιλυθεί ακόμη. Τα τελευταία δύο χρόνια καταγράφεται το φαινόμενο να έρχονται οδηγοί, να εκπαιδεύονται και στη συνέχεια να αποχωρούν από τον Οργανισμό. Από την άλλη, οι ευκαιρίες που έδωσε το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν επιταχύνει την ανανέωση του στόλου των λεωφορείων με περίπου 280 οχήματα που κινούνται με ηλεκτρισμό.

Για τον όμιλο των αστικών συγκοινωνιών η ιδιωτικοποίηση γίνεται με δόσεις μέσω της εκχώρησης του μεταφορικού έργου σε ιδιώτες. Συγκεκριμένα, με 200 καινούργια οχήματα θα ενισχυθεί το καλοκαίρι ο στόλος μέσω διαγωνισμού για την ανάθεση συγκοινωνιακού έργου σε λεωφορειακές γραμμές της πρωτεύουσας για περίοδο 10 ετών. Πρόκειται για τον δεύτερο μεγάλο διαγωνισμό παραχώρησης γραμμών από τον ΟΑΣΑ, ο οποίος προκήρυξε διαγωνισμό για την ανάθεση δρομολογίων σε 63 περιφερειακές γραμμές της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής για περίοδο 8 ετών. Ο ανάδοχος του διαγωνισμού, μία κοινοπραξία με τη συμμετοχή και των ΚΤΕΛ, ανέλαβε τη δρομολόγηση 211 καινούργιων λεωφορείων, τα περισσότερα εκ των οποίων κυκλοφορούν ήδη, με την παράδοση και των τελευταίων που ήρθαν το καλοκαίρι. Η βοήθεια των ιδιωτών ξεκίνησε την περίοδο του κορονοϊού και σταδιακά διευρύνεται και επεκτείνεται μέχρι και σήμερα.

Οι άλλες ΔΕΚΟ

Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι στο χαρτοφυλάκιο του Υπερταμείου περιλαμβάνονται δημόσιες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν επιλεγεί με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας και της αποδοτικότητας. Σε αυτές περιλαμβάνονται ο ΔΑΑ, οι συγκοινωνιακές εταιρίες Αττικής, τα ΕΛΤΑ, η ΕΤΑΔ, η ΓΑΙΑΟΣΕ, η ΕΤΒΑ (25%), η HELLEXPO ΔΕΘ, ποσοστό 34,12% της ΔΕΗ, ο ΟΚΑΑ, η ΚΑΘ, οι Ελληνικές Αλυκές, η διαχείριση 22+1 περιφερειακών λιμανιών, η Διώρυγα της Κορίνθου και η 5G Ventures. Ο στόχος είναι να εκσυγχρονιστεί ο τρόπος λειτουργίας των εταιριών του Ταμείου υιοθετώντας επιχειρηματικά σχέδια στο πρότυπο της ΔΕΗ ώστε να γίνουν οικονομικά αποδοτικές προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες. Ολες θα υποστούν μεγάλη ή μεσαία αναμόρφωση ώστε να έχουν καλύτερη απόδοση και ως εταιρίες αλλά και ως φορείς που συμβάλλουν στην κοινωνική και οικονομική άνοδο της χώρας.

Η αξιοποίηση της ΕΤΑΔ

Εκτός από τις δύο ΔΕΚΟ που μπήκαν στο στόχαστρο της νέας διοίκησης του Υπερταμείου από τη μετατροπή του σε growth fund, αναμένουμε το επόμενο διάστημα και άλλες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Ανάμεσά τους, η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, που εκπονείτο από τη θυγατρική του Ταμείου, ΕΤΑΔ, και αφορά στην καταγραφή, αποτίμηση και συστηματική αξιοποίηση των 36.000 τουριστικών ακινήτων της εταιρίας. Η διαδικασία της καταγραφής έχει ξεκινήσει από τις αρχές της άνοιξης με τη συμμετοχή εννέα εταιρικών σχημάτων τα οποία έχουν επιλεγεί μέσω διεθνούς διαγωνισμού, υπό την επίβλεψη ενός Γραφείου Διαχείρισης Εργου (PMO) στο οποίο συμμετέχει η McKinsey & Company και 8G Capital Partner. Στόχος είναι η αξιολόγηση έως 36.000 ακινήτων, η αποτίμηση έως 6.500 εξ αυτών και η εκτέλεση ενεργειών ωρίμανσης σε ένα υποσύνολο μέχρι 1.000 ακινήτων. Για την υλοποίηση αυτών των ενεργειών τα εννέα συμμετέχοντα εταιρικά σχήματα θα συμμετάσχουν σε εσωτερικούς διαγωνισμούς (call offs), οι οποίοι θα περιλαμβάνουν τεχνικούς και νομικούς ελέγχους, εκτιμήσεις επί συγκεκριμένων ομάδων ακινήτων ή άλλες ενέργειες ωρίμανσης. Σημειώνεται ότι ο πρώτος διαγωνισμός βρίσκεται ήδη υπό προετοιμασία και αφορά σε 1.000 ακίνητα και αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026.