Υπενθυμίζεται ότι στους κωδικούς 811-816 αναγράφεται η ετήσια και όχι η μηνιαία δαπάνη ενοικίου, που καταβλήθηκε το 2024 για κύρια κατοικία. Επίσης, ο ενοικιαστής υποχρεούται να δηλώσει ΜΟΝΟ τα ετήσια ποσά ενοικίου, που έχει πράγματι καταβάλει, και ΟΧΙ και τα τυχόν οφειλόμενα ποσά. Σε περίπτωση, που, μέσα στο 2024, ο μισθωτής έχει νοικιάσει περισσότερες από μία κύριες κατοικίες διαδοχικά, πρέπει να δηλώσει ξεχωριστά τα ενοίκια, που κατέβαλε για κάθε ακίνητο.

Το ίδιο ισχύει και για τους κωδικούς 817 – 822, όπου δηλώνεται η ετήσια δαπάνη ενοικίου για φοιτητική κατοικία. Υπενθυμίζεται ότι, πλέον του ποσού, που έχει καταβάλει στο σύνολο του έτους, ο ενοικιαστής πρέπει επίσης να δηλώνει το ΑΦΜ του/των ιδιοκτητών, τον αριθμό του μισθωτηρίου και τον αριθμό της παροχής ρεύματος. Όσες τροποποιητικές δηλώσεις υποβληθούν έως τις 12 Δεκεμβρίου θα οδηγήσουν σε πληρωμή έως τις 30 Δεκεμβρίου, ενώ όσες υποβληθούν έως τις 30 Δεκεμβρίου θα εξοφληθούν έως τις 15 Ιανουαρίου 2026.

Επιπλέον, οι δικαιούχοι που δεν έχουν δηλώσει IBAN, καλούνται να το πράξουν άμεσα, ώστε να λάβουν την ενίσχυση που δικαιούνται. Εκτιμάται ότι οι δικαιούχοι, που εκ παραδρομής δήλωσαν στους παραπάνω κωδικούς του Ε1 τη μηνιαία δαπάνη, αντί της ετήσιας, δεν ξεπερνούν το 1% του συνόλου. Για περισσότερες πληροφορίες και διευκρινίσεις, οι δικαιούχοι μπορούν να απευθύνονται στην ΑΑΔΕ, καλώντας στο 1521 ή να αποστείλουν γραπτό ερώτημα στο 1521.aade.gr επιλέγοντας Κοινωνική πολιτική > Επιδόματα > Στεγαστικά προγράμματα > Επιστροφή ενοικίου. Υπενθυμίζεται ότι από αύριο, Τρίτη 2 Δεκεμβρίου, οι πολίτες καλώντας στο 1521, θα μπορούν να λαμβάνουν πληροφόρηση σχετικά με την επιδότηση ενοικίου που έλαβαν.

Επιστροφή ενοικίου: Φοροδιαφυγή και λάθη ενοικιαστών σμίκρυναν το επίδομα

Χαμηλά ποσά επιστροφής ενοικίου, που δεν ξεπέρασαν τα 100 ευρώ, εισέπραξαν συνολικά 190.680 ενοικιαστές επί συνόλου 886.883 δικαιούχων της συγκεκριμένης παροχής, σύμφωνα με στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, τα οποία ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Βάσει των στοιχείων που παρουσιάστηκαν, οι εν λόγω ενοικιαστές αντιπροσωπεύουν ποσοστό 21,5% του συνόλου των δικαιούχων. Από τους 190.680 αυτούς ενοικιαστές, 34.588 που αντιπροσωπεύουν το 3,9% του συνόλου των δικαιούχων έλαβαν πενιχρά ποσά επιστροφής, μέχρι 30 ευρώ! Η συντριπτική πλειονότητα των δικαιούχων ενοικιαστών, πάντως, δηλαδή 696.203 μισθωτές που αντιπροσωπεύουν το 71,5% του συνόλου έλαβαν ποσά επιστροφής ενοικίου πάνω από 100 ευρώ και μέχρι 1.500 ευρώ.

Σε όλες τις περιπτώσεις δικαιούχων δεν λείπουν φαινόμενα είσπραξης ποσών χαμηλότερων των πραγματικά δικαιουμένων ή αναμενομένων για διάφορους λόγους, οι σημαντικότεροι από τους οποίους ήταν η μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή των ιδιοκτητών αλλά και τα λάθη των ενοικιαστών κατά τη συμπλήρωση των ποσών των καταβληθέντων ενοικίων στις φετινές φορολογικές δηλώσεις.

«Ακτινογραφία»

Ειδικότερα, όσον αφορά τους ενοικιαστές που έλαβαν χαμηλά ποσά επιστροφής ενοικίου, κάτω των 100 ευρώ, αλλά και γενικότερα όσον αφορά τους ενοικιαστές που δεν έλαβαν τα πραγματικά ποσά που δικαιούνται ή έλαβαν ποσά μικρότερα από αυτά που ανέμεναν να εισπράξουν, από τα στοιχεία που παρουσίασε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προκύπτει ότι οι βασικές αιτίες για την εξέλιξη αυτή ήταν τέσσερις:

1 Απόκρυψη ποσών

Η μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή ορισμένων ιδιοκτητών, η οποία διαπράττεται μέσω της απόκρυψης των πραγματικών ποσών εισπραχθέντων ενοικίων από την Εφορία και στην οποία εξαναγκάζονται, δυστυχώς, να συμπράξουν και οι ενοικιαστές. Συγκεκριμένα, έχει προσλάβει τεράστιες διαστάσεις το φαινόμενο οι ενοικιαστές να εξαναγκάζονται από τους ιδιοκτήτες σε συμφωνία να δηλώσουν στην Εφορία καταβληθέντα ποσά ενοικίων σημαντικά χαμηλότερα από τα πραγματικά, ώστε οι ιδιοκτήτες να τα δηλώσουν κι αυτοί στα ίδια χαμηλά επίπεδα, προκειμένου να γλιτώσουν από την επιβολή φόρου εισοδήματος 15%. Στα στοιχεία της ΑΑΔΕ που ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καταγράφονται ενδεικτικά ορισμένες εντοπισθείσες πολύ ακραίες περιπτώσεις δήλωσης πάρα πολύ χαμηλών μηνιαίων ενοικίων από ενοικιαστές, όπου το αποτέλεσμα ήταν, βεβαίως, οι ενοικιαστές να λάβουν τελικά πενιχρά ποσά επιστροφής ενοικίου της τάξεως των 10, των 20 και των 30 ευρώ! Συγκεκριμένα, το υπουργείο παρουσίασε τα παρακάτω ενδεικτικά παραδείγματα όπου δηλώθηκαν εξαιρετικά μικρά ποσά ενοικίων τόσο στο Ε1 όσο και στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο:

* Αιγάλεω: 88 τ.μ. Δηλωθέν μηνιαίο ενοίκιο: 10 ευρώ

* Αμπελόκηποι Θεσσαλονίκης: 66 τ.μ. Δηλωθέν μηνιαίο ενοίκιο: 10 ευρώ

* Γαλάτσι: 62 τ.μ. Δηλωθέν μηνιαίο ενοίκιο: 25 ευρώ

* Χαλάνδρι: 119 τ.μ. Δηλωθέν μηνιαίο ενοίκιο: 30 ευρώ.

Τα ποσά αυτά ήταν πράγματι μηνιαία διότι δηλώθηκαν ως μηνιαία όχι μόνο στο Ε1, όπου εκεί μπορεί να έγινε λάθος, αλλά και στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο που υπεβλήθη στην ΑΑΔΕ, όπου εκεί πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφεται το μηνιαίο συμφωνηθέν ποσό ενοικίου κι όχι το ετήσιο.

Σε κάθε περίπτωση εξάλλου είναι προφανές ότι ακόμη και ενοικιαστές που έλαβαν ποσά επιστροφής ενοικίου πάνω από 100 ευρώ και πλήρωσαν εντός του 2024 ενοίκια κύριας ή και φοιτητικής κατοικίας και για τους 12 μήνες του έτους αυτού δεν εισέπραξαν επιστροφές για τα πραγματικά ποσά ενοικίων που κατέβαλαν, αλλά για τα πολύ χαμηλότερα ποσά που συμφώνησαν με τους ιδιοκτήτες τους να εμφανίσουν εκάτεροι στις φορολογικές τους δηλώσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων της επιστροφής ενοικίου ανήλθε σε 886.883 και το συνολικό ποσό επιστροφών που τους καταβλήθηκε έφθασε τα 199.558.299 ευρώ, δηλαδή σε κάθε δικαιούχο αντιστοιχεί κατά μέσο όρο ποσό επιστροφής ενός ενοικίου ύψους 225,01 ευρώ, το οποίο επ’ ουδενί μπορεί να θεωρηθεί ως το πραγματικά καταβαλλόμενο μέσο μηνιαίο ενοίκιο στην Ελλάδα.

2 Λάθη στο Ε1

Η λανθασμένη ή ελλιπής δήλωση της ετήσιας δαπάνης ενοικίου του 2024 στη φετινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος από τον δικαιούχο ενοικιαστή. Εντοπίστηκαν περιπτώσεις ενοικιαστών δικαιούχων της επιστροφής ενοικίου, οι οποίοι στο Ε1 της φετινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, την οποία υπέβαλαν για το φορολογικό έτος 2024, ανέγραψαν όχι το συνολικό ποσό της ετήσιας δαπάνης για ενοίκια κύριας ή φοιτητικής κατοικίας, όπως έπρεπε κανονικά, αλλά το μηνιαίο ποσό ενοικίου του 2024. Το αποτέλεσμα ήταν να ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό της επιστροφής όχι το 1/12 του ετήσιου ποσού δαπάνης ενοικίων, όπως θα έπρεπε κανονικά, αλλά το 1/12 του μηνιαίου ποσού ενοικίου κι έτσι το ποσό της παροχής που ενέκρινε το πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ να περιοριστεί σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Π.χ. ενοικιαστής που είχε πραγματοποιήσει ετήσια δαπάνη ενοικίων κύριας κατοικίας 3.600 ευρώ το 2024, αποτελούμενη από 12 ενοίκια των 300 ευρώ έκαστο, αντί να δηλώσει το ετήσιο αυτό ποσό στο πεδίο του κωδικού 811 του πίνακα 6 της δήλωσης Ε1 για το φορολογικό έτος 2024, όπως όφειλε, ώστε αυτό να ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό της παροχής της επιστροφής ενοικίου, έκανε λάθος και δήλωσε το μηνιαίο ποσό ενοικίου των 300 ευρώ στον συγκεκριμένο κωδικό. Ετσι, το ποσό επιστροφής υπολογίστηκε γι’ αυτόν όχι στο 1/12 του ποσού των 3.600 ευρώ όπως θα έπρεπε κανονικά αλλά στο 1/12 του ποσού των 300 ευρώ που αυτός ανέγραψε κατά λάθος. Το αποτέλεσμα ήταν αντί να εισπράξει ως επιστροφή ενοικίου το ποσό των 300 ευρώ που δικαιούτο (300 ευρώ = 3.600 ευρώ / 12) να λάβει τελικά το πενιχρό ποσό των 25 ευρώ (25 ευρώ = 300 ευρώ/12)!

Στους ενοικιαστές αυτούς θα δοθεί πλέον δεύτερη ευκαιρία από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και την ΑΑΔΕ, προκειμένου να διορθώσουν τα ποσά. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθένας από τους ενοικιαστές αυτούς καλείται να υποβάλει έως τις 30 Δεκεμβρίου 2025 εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2024 με διορθωμένο το δηλωθέν ποσό της δαπάνης ενοικίων έτους 2024, ώστε αυτό που θα αναγράφεται στο πεδίο του αντίστοιχου κωδικού του πίνακα 6 (σε έναν από τους κωδικούς 811 έως 816 για την κύρια κατοικία ή 817 έως 822 για τη φοιτητική κατοικία) στο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης να είναι το ετήσιο και όχι το μηνιαίο ποσό. Η υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης θα μπορεί να γίνει χωρίς επιβάρυνση του ενοικιαστή με πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής 100 ευρώ.

Οσοι ενοικιαστές υποβάλουν τις τροποποιητικές δηλώσεις έως τις 12 Δεκεμβρίου 2025 θα λάβουν το επιπλέον ποσό επιστροφής ενοικίου που θα προκύψει μετά τη διόρθωση και τον επανυπολογισμό έως τις 30 Δεκεμβρίου 2025. Οσοι υποβάλουν τις τροποποιητικές δηλώσεις έως τις 30 Δεκεμβρίου 2025 θα εισπράξουν τα επιπλέον ποσά επιστροφής ενοικίου που θα προκύψουν το αργότερο έως τις 15 Ιανουαρίου 2026.

3 Λιγότεροι μήνες

Μίσθωση κατοικίας για λίγους μήνες μέσα στο 2024. Σημαντικός αριθμός από αυτούς που έλαβε μικρό ποσό επιστροφής ενοικίου αφορά περιπτώσεις ατόμων που ενοικίασαν κατοικία μόνο για λίγους μήνες το 2024, με συνέπεια η ετήσια δαπάνη ενοικίων να μην αντιστοιχεί σε 12 μήνες αλλά σε πολύ λιγότερους και το 1/12 της δαπάνης αυτής να προκύψει σημαντικά χαμηλό. Για παράδειγμα, φορολογούμενος νοίκιασε διαμέρισμα από την 1η Σεπτεμβρίου 2024, με μηνιαίο μίσθωμα 200 ευρώ. Συνεπώς η ετήσια δαπάνη του ήταν για 4 μόνο μήνες, δηλαδή 800 ευρώ και η ενίσχυση που αναλογεί στο 1/12 της ετήσιας δαπάνης ανέρχεται σε 67 ευρώ. 

4 Συγκάτοικοι

Διαμοιρασμός του ενοικίου και με άλλους συγκατοίκους. Υπήρξαν επίσης και περιπτώσεις στις οποίες το ποσό της επιστροφής ενοικίου ήταν χαμηλό επειδή ο δικαιούχος μοιραζόταν το ενοίκιο με άλλους αντισυμβαλλόμενους στο μισθωτήριο, οπότε η δαπάνη που του αναλογούσε ήταν π.χ. το ήμισυ ή το 1/3 του ενοικίου και του συνολικού ετησίου ποσού ενοικίου, οπότε περιορίστηκε αναλόγως και το ύψος της επιστροφής που έλαβε.

Πώς γίνεται ο υπολογισμός των ποσών

Η ενίσχυση υπολογίζεται ως το 1/12 της ετήσιας δαπάνης ενοικίου του 2024, όπως αυτή δηλώθηκε στο έντυπο Ε1, είτε για την κύρια κατοικία (κωδικοί 811 έως 816), είτε για τη φοιτητική κατοικία τέκνων (κωδικοί 817 έως 822). Υπενθυμίζεται ότι η ενίσχυση αφορά αποκλειστικά ποσά που έχουν δηλωθεί ως πραγματικά καταβληθέντα και επιβεβαιώνονται μέσω διασταύρωσης με τα στοιχεία του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου.

Η επιστροφή καταβάλλεται αυτόματα στον ΙΒΑΝ που έχει δηλωθεί στην ΑΑΔΕ, χωρίς να απαιτείται αίτηση.

Οι δικαιούχοι που δεν έχουν δηλώσει IBAN στην ΑΑΔΕ καλούνται να το πράξουν άμεσα ώστε να ολοκληρωθεί η καταβολή.

Υπάρχουν ανώτατα όρια επιστροφής:

* 800 ευρώ για μισθωτή χωρίς τέκνα

* 850 ευρώ με ένα τέκνο

* 900 ευρώ με δύο τέκνα

* και +50 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο.

Το πλαφόν ενεργοποιείται μόνο εφόσον το δηλωθέν ετήσιο ενοίκιο ξεπερνά αυτά τα ποσά, διαφορετικά εφαρμόζεται το 1/12 της πραγματικής δαπάνης.

Διασταυρώσεις

Οι δηλώσεις Ε1 των ενοικιαστών διασταυρώνονται με το ηλεκτρονικό μισθωτήριο και με τη φορολογική δήλωση του ιδιοκτήτη – εκμισθωτή. Σε περίπτωση που στη δήλωση Ε1 του ενοικιαστή το ποσό του δηλωθέντος ενοικίου προκύπτει μεγαλύτερο και από αυτό που υπάρχει στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο και από αυτό που υπάρχει στη δήλωση Ε1 του ιδιοκτήτη, για τον υπολογισμό της επιστροφής ενοικίου λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσό δηλωθέντος ενοικίου μεταξύ του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου και της δήλωσης Ε1 του ιδιοκτήτη.

Κυριάκος Πιερρακάκης: Δεύτερη ευκαιρία έως τις 30 Δεκεμβρίου

Στις περιπτώσεις των ενοικιαστών που έκαναν λάθη στη συμπλήρωση των ποσών των ενοικίων στις φετινές φορολογικές δηλώσεις αναφέρθηκε χθες και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, δηλώνοντας τα εξής: «Στην επιστροφή ενοικίου ακολουθήσαμε έναν κανόνα: Oι πολίτες έλαβαν πίσω το 1/12 αυτού που δήλωσαν στο Ε1 τους για το έτος 2024. Εκεί πρέπει να δηλώνουμε το ετήσιο και όχι το μηνιαίο ποσό και ακριβώς επειδή αντιλαμβανόμασταν και αντιληφθήκαμε ότι αρκετοί είχαν κάνει το λάθος παλαιότερα να δηλώσουν το μηνιαίο δώσαμε μέχρι τις 30/09 την ευκαιρία σε κάθε πολίτη να κάνει μια διόρθωση στο Ε1 του. Τις τελευταίες ώρες, όμως, βλέπουμε ότι υπάρχουν ακόμη συμπολίτες μας οι οποίοι δεν έχουν κάνει αυτήν τη διόρθωση. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο η ΑΑΔΕ θα δώσει παράταση, θα δώσει μια δεύτερη ευκαιρία, μια δεύτερη δυνατότητα σε κάθε πολίτη μέχρι τις 30/12 να προβεί σε διορθωτική δήλωση και να δηλώσει το ποσό της ετήσιας δαπάνης για το 2024 στο Ε1 του. Αυτός είναι, άλλωστε, ο δεύτερος λόγος για τον οποίο προβήκαμε στο μέτρο της επιστροφής του ενός ενοικίου: Να δηλώσουμε όλες και όλοι τα πραγματικά ποσά τα οποία δαπανούμε για ενοίκια. Ο βασικός λόγος βέβαια είναι η στήριξη της κοινωνίας, είναι η στήριξη της κάθε οικογένειας. Και ακριβώς για αυτόν τον λόγο χρειάζεται να δηλώσουμε όλες και όλοι τα πραγματικά ποσά».