1 Δεν υπάρχει υποκατάστατο της πραγματικής εμπειρίας μάχης. Σύμφωνα με τις καταμετρήσεις της ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας, οι ρωσικές δυνάμεις έστειλαν περίπου 12.000 drones ιρανικής κατασκευής, το καθένα εκ των οποίων μετέφερε μία κεφαλή 50-90 κιλών, στον ουκρανικό εναέριο χώρο το 2024. Για το 2025 και μέχρι σήμερα, η καταμέτρηση είναι περίπου 15.000 εκτοξεύσεις ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Αυτό το γεγονός καθιστά την αεράμυνα της Ουκρανίας ως την πιο εξασκημένη διοίκηση αεράμυνας στον κόσμο σε καιρό πολέμου. Η ρωσική επίθεση της περασμένης Τρίτης στην Πολωνία έγινε με 19 μη επανδρωμένα αεροσκάφη Shahed που παραβίασαν τον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ.
Η προσπάθεια της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας να περιορίσει τα 19 ρωσικά drones που εισήλθαν βαθιά στον πολωνικό εναέριο χώρο ήταν σχετικά επιτυχής, αφού μόνο τα επτά εξ αυτών καταρρίφθηκαν, κυρίως από ολλανδικά μαχητικά αεροσκάφη που εκτοξεύουν πανάκριβους πυραύλους αέρος-αέρος.
2 Στην Ουκρανία δεν είναι μόνο οι Ενοπλες Δυνάμεις που συμμετέχουν σε καταρρίψεις drones. Από την εισβολή της Ρωσίας, τον Φεβρουάριο του 2022, η ουκρανική διοίκηση έχει παρακολουθήσει πρακτικά όλα τα ρωσικά αεροσκάφη από απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων πρωτίστως μέσω δικτύων αεροπορικών συνδέσεων του ΝΑΤΟ και σε μικρότερο βαθμό μέσω ανταλλαγής πληροφοριών με δορυφορικά δίκτυα που διοικούνται από τις ΗΠΑ.
Ο ουκρανικός στρατός έχει μεγάλη ικανότητα αεροπορικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων εγχώριων και εισαγόμενων συστημάτων αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς, όπως αντιαεροπορικούς πυραύλους Patriot (ΗΠΑ), SAMP-T (Γαλλία – Ιταλία) και αεροσκάφη εναέριου ελέγχου, τα οποία δωρίστηκαν από τη Σουηδία.
Πάντως, το ΝΑΤΟ δεν έχει τίποτα παρόμοιο με το καινοτόμο σύστημα Sky Watch της Ουκρανίας, ένα εθνικό δίκτυο ακουστικών αισθητήρων που συνδέονται, μέσω δεδομένων, με ένα κεντρικό κελί σύντηξης, το οποίο επιτρέπει τον εντοπισμό της θέσης και την παρακολούθηση των εισερχόμενων αεροσκαφών σε πραγματικό χρόνο.
3 Τις πρώτες ημέρες δράσης των ρωσικών Shahed, οι Ουκρανοί αντιλήφθηκαν τάχιστα ότι ένας πύραυλος αεράμυνας δεν είναι οικονομικά αποδοτικός. Οι ιρανικοί Shahed κοστίζουν στο Κρεμλίνο 50.000-75.000 δολάρια ο καθένας κι έτσι η Ρωσία παράγει και εκτοξεύει χιλιάδες drones ονόματι Gerber, τα οποία κοστίζουν περίπου 10.000 δολάρια.
Ενας αμερικανικής κατασκευής πύραυλος Patriot-3 κοστίζει μεταξύ 4 και 6 εκατ. δολαρίων, ανάλογα με τον τύπο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ένας από τους πολύ προηγμένους πυραύλους που χρησιμοποίησε ένας Ολλανδός πιλότος F-35 για την υπεράσπιση του εναέριου χώρου της Πολωνίας είχε αξία 2,8 εκατ. δολαρίων.
4 Στην Ουκρανία, η τεχνολογική ανάπτυξη είναι από κάτω προς τα πάνω, ενώ το μέλλον είναι τα drones αναχαίτισης. Από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ, η Γερμανία, η Πολωνία, η Βρετανία, η Ολλανδία, η Γαλλία και η Φινλανδία έχουν δοκιμάσει πειραματικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναχαίτισης.
Επί του παρόντος, η στρατηγική της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας για τα drones αναχαίτισης είναι το σχέδιο Sky Shield, το οποίο θα παραγάγει περίπου 8.000 μη επανδρωμένα αεροσκάφη μέχρι το 2029.

