Ο Γιώργος Ιωαννίδης, μάγειρας με καταγωγή από την Καβάλα, και η σύζυγός του, που γνωρίστηκαν στο Λονδίνο, αποφάσισαν να εγκατασταθούν μόνιμα στη Ζάμπια και να ανοίξουν το ελληνικό εστιατόριο «ONOMA», φέρνοντας μαζί τους γεύσεις, αρώματα και μουσικές από τη Μεσόγειο.

Το 2019

«Αν δεν ερχόμασταν επαγγελματικά, δεν θα ερχόμασταν ποτέ για διακοπές στη Ζάμπια», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο Γιώργος Ιωαννίδης, εξηγώντας πώς ξεκίνησε αυτή η απρόσμενη διαδρομή. Η ευκαιρία ήρθε το 2019, μέσω ενός κοινού γνωστού στην Αθήνα, όταν Ελληνοκύπριοι και Νοτιοαφρικανοί Κύπριοι επιχειρηματίες αναζητούσαν σύμβουλο για ένα all-day κατάστημα στη Ζάμπια. Ο Γιώργος ταξίδεψε εκεί για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2019 και, λίγους μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 2020, επέστρεψε μαζί με τη σύζυγό του λίγο πριν ξεσπάσει η πανδημία της Covid-19. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους, διαπίστωσαν ότι, αν και υπήρχε μια σχετική γνώση για την ελληνική κουζίνα, έλειπε ένα πραγματικά 100% ελληνικό εστιατόριο. Ετσι, τρία χρόνια αργότερα, αποφάσισαν να καλύψουν το κενό. Υστερα από μήνες σχεδιασμού και ανακαίνισης, τον Δεκέμβριο του 2022 άνοιξαν το δικό τους μαγαζί, έναν χώρο που γρήγορα έγινε «πρεσβευτής» της ελληνικής φιλοξενίας στη Ζάμπια.

Θεματικές βραδιές

Το εστιατόριο, που λειτουργεί καθημερινά, δεν περιορίζεται στο φαγητό. Κάθε εβδομάδα διοργανώνονται ελληνικές βραδιές με ζωντανή μουσική, σπάσιμο πιάτων, λουλουδοπόλεμο και παραδοσιακούς χορούς. Οι Κυριακές είναι αφιερωμένες στο ψητό αρνί, που ψήνεται ολόκληρο, όπως συμβαίνει εδώ, κυρίως το Πάσχα, και προσελκύει πλήθος κόσμου. Αυτές οι ελληνικές βραδιές, με συρτάκι, ζεϊμπέκικα, ποντιακά, τσιφτετέλια, λουλουδοπόλεμο και σπάσιμο πιάτων, έχουν μετατραπεί σε θεσμό. «Στην αρχή οι ντόπιοι φοβούνταν, νόμιζαν ότι θα τους πετάξουμε τα πιάτα! Τώρα πια όλοι περιμένουν πότε θα αρχίσει ο χορός», λέει. Κάθε Παρασκευή το εστιατόριο γεμίζει με ήχους μπουζουκιού και γέλια. «Η φράση που λένε συχνά είναι “Greeks enjoying life” και τότε σπάνε τα πιάτα τους μαζί μας!», αναφέρει. Ακόμη και το προσωπικό έχει μπει στο πνεύμα: «Οι εργαζόμενοι διασκεδάζουν πιο πολύ από τους πελάτες. Εχουν μάθει να χορεύουν χασάπικο, ζεϊμπέκικο και τσιφτετέλι. Είναι απίστευτο να βλέπεις Αφρικανούς να χορεύουν ελληνικούς χορούς με τέτοια ενέργεια. Η Ζάμπια μάς έμαθε ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνο τόπος, είναι τρόπος. Οταν βλέπω Ζαμπιανούς να χορεύουν ζεϊμπέκικο ή να λένε “ευχαριστώ”, ξέρω ότι η αποστολή μας πέτυχε».

Και πράγματι, μέσα στην καρδιά της Αφρικής, η Ελλάδα… ζει, αναπνέει και χορεύει. Οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές της επιχείρησης είναι οι ντόπιοι Ζαμπιανοί. «Στην αρχή υπήρξε μια δυσκολία προσαρμογής, γιατί δεν υπήρχε κάτι παρόμοιο στην τοπική αγορά. Ομως, η περιέργεια, η γεύση και η ατμόσφαιρα τους κέρδισαν», αναφέρει ο Γιώργος Ιωαννίδης. Οσο για το ποια πιάτα προτιμούν οι πελάτες, ο Γιώργος είναι κατηγορηματικός: «Ο μουσακάς, το αρνί και τα σουβλάκια με γύρο κοτόπουλου είναι τα αγαπημένα των Ζαμπιανών».

Νόστος

Παρά την απόσταση, η Ελλάδα παραμένει πάντα παρούσα. Το ζευγάρι επιστρέφει στη χώρα κάθε έξι με οκτώ μήνες για λίγες εβδομάδες, ενώ το εστιατόριο συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά, χάρη σε έναν Ελληνα μάνατζερ και το άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό. «Η Ζάμπια μάς αγκάλιασε, όπως κι εμείς εκείνη», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο Γιώργος Ιωαννίδης. «Κάθε φορά που κάποιος Ζαμπιανός δοκιμάζει για πρώτη φορά φέτα ή χορεύει συρτάκι, νιώθω ότι μεταφέρουμε ένα μικρό κομμάτι Ελλάδας εδώ. Και αυτό είναι ανεκτίμητο», αναφέρει. Η ελληνική κοινότητα στη Ζάμπια, αν και μικρή πλέον (περίπου 400 άτομα), παραμένει ενεργή, διατηρώντας στενούς δεσμούς με την Ελλάδα. «Κάποτε οι Ελληνες στη Ζάμπια ήταν πάνω από 3.000. Τώρα προσπαθούμε να κρατήσουμε την παράδοση ζωντανή και το εστιατόριό μας είναι και ένα μικρό κομμάτι αυτής της προσπάθειας», σημειώνει.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Ηλεκτρικό μόνο για τρεις ώρες την ημέρα

Η λειτουργία ενός εστιατορίου στη Ζάμπια δεν είναι χωρίς προκλήσεις. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. «Αυτήν τη στιγμή, έχουμε ρεύμα μόνο για τρεις ώρες την ημέρα. Πέρυσι ήταν ακόμη χειρότερα, είχαμε για μόλις μία ώρα. Εξαρτώνται από τις νερογεννήτριες, οπότε, αν δεν βρέξει, δεν υπάρχει ρεύμα», εξηγεί. Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, έχουν εγκαταστήσει γεννήτριες και φωτοβολταϊκά, ώστε η κουζίνα να μη σταματά ποτέ. Εξίσου δύσκολη είναι η οικονομική αστάθεια. Οι έντονες διακυμάνσεις στο συνάλλαγμα επηρεάζουν την τιμολόγηση και το κόστος λειτουργίας. Παρ’ όλα αυτά, ο Γιώργος και η σύζυγός του, Πόπη, έχουν καταφέρει να διατηρούν το επίπεδο ποιότητας σταθερό, χρησιμοποιώντας τοπικά προϊόντα υψηλής ποιότητας.