Η απόφαση έρχεται να αναγνωρίσει τις θυσίες και τις ανείπωτες καταστροφές που υπέστησαν οι δύο κοινότητες κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.

Ο Άγιος Δημήτριος υπέστη αλλεπάλληλες καταστροφές την περίοδο 1943-44. Το χωριό πυρπολήθηκε τρεις φορές, ενώ δεκάδες κάτοικοί του εκτελέστηκαν ως αντίποινα για την ανατίναξη του μεταλλείου χρωμίου που λειτουργούσε στην περιοχή – πρώτα δώδεκα στις 21 Φεβρουαρίου 1943 και έπειτα τριάντα δύο στις 23 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους. Αντίστοιχα, το Ελατοχώρι γνώρισε τον όλεθρο τον Ιανουάριο του 1944, όταν πυρπολήθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς από τα γερμανικά στρατεύματα, πληρώνοντας και αυτό βαρύ φόρο αίματος.

Η πορεία προς την αναγνώριση υπήρξε πολυετής και βασίστηκε σε τεκμηριωμένο φάκελο, που κατατέθηκε στο υπουργείο Εσωτερικών με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κατερίνης. Ο φάκελος περιλάμβανε υλικό από βιβλία και ιδιωτικά αρχεία, μαρτυρίες επιζώντων αλλά και φωτογραφικό υλικό, αποδεικνύοντας το μέγεθος των ναζιστικών θηριωδιών.

Ο δήμαρχος Κατερίνης, Ιωάννης Ντούμος, χαρακτήρισε την εξέλιξη «ιστορική στιγμή και δικαίωση ενός πάγιου αιτήματος», σημειώνοντας ότι πρόκειται για φόρο τιμής στη μνήμη των θυμάτων αλλά και για υπόμνηση ότι η ιστορία των περιοχών αυτών είναι ταυτισμένη με την αντίσταση, την αξιοπρέπεια και την ελευθερία. Παράλληλα, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του σε όλους όσοι συνέβαλαν στην τελική θετική έκβαση, τονίζοντας τις επίμονες και συντονισμένες ενέργειες των τοπικών κοινοτήτων, της δημοτικής διοίκησης και των στελεχών του Δήμου.

Η ανακήρυξη των δύο κοινοτήτων ως μαρτυρικών χωριών έρχεται να ενισχύσει τον θεσμό της ιστορικής μνήμης, καθιστώντας πιο ζωντανή την παρακαταθήκη των θυσιών και υπενθυμίζοντας στις νεότερες γενιές ότι η ελευθερία και η αξιοπρέπεια αποκτήθηκαν με βαρύ τίμημα.