Η στρατιωτική παρουσία του ΝΑΤΟ στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας από τη Βαλτική και τη Σκανδιναβία μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα αποτελεί βασικό μέρος της ενισχυμένης αποτρεπτικής και αμυντικής στάσης του, η οποία έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια για να αντικατοπτρίζει τη νέα πραγματικότητα ασφαλείας στον ευρωατλαντικό χώρο, αλλά και για να αποτρέπει τη διαρκώς κλιμακούμενη ρωσική απειλή.

Ετοιμότητα

Η παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και η πλήρης εισβολή των στρατευμάτων του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία το 2022 έχουν αλλάξει ριζικά το περιβάλλον ασφαλείας στην Ευρώπη και το ΝΑΤΟ έχει ανταποκριθεί ενισχύοντας σημαντικά την ετοιμότητά του για την προστασία και την υπεράσπιση των 32 κρατών-μελών.

Η προωθημένη παρουσία των συμμαχικών δυνάμεων είναι αμυντική, αναλογική, διαφανής και σύμφωνη με τις διεθνείς δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Αντιπροσωπεύει μια σημαντική δέσμευση των συμμάχων και αποτελεί μια απτή υπενθύμιση ότι οποιαδήποτε επίθεση σε έναν νατοϊκό σύμμαχο είναι επίθεση εναντίον όλων.

Η προωθημένη παρουσία του ΝΑΤΟ περιλαμβάνει οκτώ πολυεθνικά συγκροτήματα μάχης προωθημένων χερσαίων δυνάμεων (FLF), οι οποίες παρέχονται από τα κράτη-μέλη και άλλους συμβαλλόμενους συμμάχους σε εθελοντική, πλήρως βιώσιμη και εκ περιτροπής βάση. Τα συγκροτήματα μάχης λειτουργούν σε συνεννόηση με τις εθνικές δυνάμεις εσωτερικής άμυνας και είναι παρόντα ανά πάσα στιγμή στις χώρες υποδοχής.

Και τα οκτώ συγκροτήματα μάχης είναι ικανότατοι μάχιμοι σχηματισμοί, ενώ δεν είναι πανομοιότυπα. Τα μεγέθη και οι συνθέσεις τους προσαρμόζονται αναλόγως με τους γεωγραφικούς παράγοντες και τις απειλές. Συνολικά, οι στρατιωτικές απαιτήσεις καθοδηγούν τη σύνθεση κάθε συγκροτήματος μάχης.

Σήμερα, στρατεύματα και προσωπικό από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ υπηρετούν, εκπαιδεύονται και ασκούνται μαζί στα ανατολικά τμήματα της Συμμαχίας, αντιπροσωπεύοντας μια ισχυρή έκφραση ενότητας και αλληλεγγύης. Δυνάμεις από τα συνεισφέροντα κράτη εναλλάσσονται εντός και εκτός των ομάδων μάχης ανά πάσα στιγμή και μπορούν αναπτυχθούν τάχιστα, εφόσον χρειαστεί.

Και τα οκτώ συγκροτήματα μάχης είναι ενσωματωμένα στη δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ προκειμένου να διασφαλιστεί η απαραίτητη ετοιμότητα και ανταπόκριση. Τα τέσσερα συγκροτήματα μάχης που βρίσκονται βορειοανατολικά (σε Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία) τελούν υπό τη διοίκηση του ΝΑΤΟ μέσω του Στρατηγείου Πολυεθνικού Σώματος που βρίσκεται στο Στετίνο της Πολωνίας.

Δύο αρχηγεία σε επίπεδο μεραρχίας συντονίζουν τις δραστηριότητες εκπαίδευσης και προετοιμασίας των αντίστοιχων συγκροτημάτων μάχης. Το Στρατηγείο Πολυεθνικής Μεραρχίας που βρίσκεται στο Ελμπλαγκ της Πολωνίας, το οποίο είναι πλήρως λειτουργικό από τον Δεκέμβριο του 2018, συνεργάζεται στενά με τα συγκροτήματα μάχης της Πολωνίας και της Λιθουανίας.

Ακόμη, ένα συμπληρωματικό Στρατηγείο Πολυεθνικής Μεραρχίας ενεργοποιήθηκε από το ΝΑΤΟ τον Οκτώβριο του 2020 στη βόρεια Πολωνία και έκτοτε έχει αποκτήσει πλήρη επιχειρησιακή ικανότητα. Τα προωθημένα στοιχεία του βρίσκονται στο Αντάζι της Λετονίας, ενώ το υπόλοιπο αρχηγείο βρίσκεται στο Κάρουπ της Δανίας. Αυτό το αρχηγείο συνεργάζεται στενά με τις ομάδες μάχης σε Εσθονία και Λετονία.

Τα περιφερειακά στρατηγεία συμβάλλουν στη λειτουργία των άλλων τεσσάρων συγκροτημάτων μάχης. Αυτά είναι το Κεντρικό Αρχηγείο Πολυεθνικής Μεραρχίας στο Σεκεσφέχερβαρ της Ουγγαρίας (για τις ομάδες μάχης σε Ουγγαρία και Σλοβακία) και το Νοτιοανατολικό Αρχηγείο Πολυεθνικής Μεραρχίας στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας (για τις ομάδες μάχης σε Βουλγαρία και Ρουμανία).

ΤΑ ΟΚΤΩ ΣΥΜΜΑΧΙΚΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ ΜΑΧΗΣ

Από τις αρχές της άνοιξης του 2025, τα οκτώ συγκροτήματα μάχης του ΝΑΤΟ αποτελούνται από τους ακόλουθους συμμάχους:

1 Χώρα υποδοχής: Βουλγαρία.

Χώρα-πλαίσιο: Ιταλία.

Συνεισφέρουσες χώρες: Αλβανία, Κροατία, Ελλάδα, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Τουρκία, ΗΠΑ.

2 Χώρα υποδοχής: Εσθονία.

Χώρα-πλαίσιο: Ηνωμένο Βασίλειο.

Συνεισφέρουσα χώρα: Γαλλία.

3 Χώρα υποδοχής: Ουγγαρία.

Χώρα-πλαίσιο: Ουγγαρία.

Συνεισφέρουσες χώρες: Κροατία, Ιταλία, Τουρκία, ΗΠΑ.

4 Χώρα υποδοχής: Λετονία.

Χώρα-πλαίσιο: Καναδάς.

Συνεισφέρουσες χώρες: Αλβανία, Τσεχία, Ισλανδία, Ιταλία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία.

5 Χώρα υποδοχής: Λιθουανία.

Χώρα-πλαίσιο: Γερμανία.

Συνεισφέρουσες χώρες: Βέλγιο, Τσεχία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία.

6 Χώρα υποδοχής:

Πολωνία.

Χώρα-πλαίσιο: ΗΠΑ.

Συνεισφέρουσες χώρες: Κροατία, Ρουμανία και Ηνωμένο Βασίλειο.

7 Χώρα υποδοχής: Ρουμανία.

Χώρα-πλαίσιο: Γαλλία.

Συνεισφέρουσες χώρες: Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Πολωνία.

8 Χώρα υποδοχής: Σλοβακία.

Χώρα-πλαίσιο: Ισπανία.

Συνεισφέρουσες χώρες: Τσεχία, Πορτογαλία, Σλοβενία.