Την Παρασκευή (26/12) το Ισραήλ έγινε  η πρώτη χώρα που αναγνώρισε επίσημα τη Σομαλιλάνδη, μια αυτόνομη περιοχή που αποσχίστηκε από τη Σομαλία πριν από δεκαετίες, στο πλαίσιο μιας αμοιβαίας συμφωνίας που επεκτείνει την αναγνώριση του εβραϊκού κράτους στον μουσουλμανικό κόσμο.

Η Σομαλιλάνδη, στη βορειοδυτική Σομαλία, βρίσκεται εδώ και καιρό σε σύγκρουση με την κεντρική κυβέρνηση, έχοντας κηρύξει την ανεξαρτησία την το 1991, όταν η Σομαλία βυθίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο και το χάος. Έκτοτε, η Σομαλιλάνδη κυβερνά το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους που διεκδικεί, σε συνθήκες ειρήνης και σταθερότητας, αλλά δεν είχε λάβει διεθνή αναγνώριση, μέχρι που το Ισραήλ την «έβαλε στον χάρτη».

Ηκυβέρνηση της Σομαλίας επέκρινε αυτό που χαρακτήρισε «παράνομη ενέργεια» του Ισραήλ και δήλωσε ότι η Σομαλιλάνδη είναι «αναπόσπαστο, αδιαχώριστο και αναφαίρετο μέρος» της Σομαλίας.

Οι κινήσεις του Ισραήλ και της Σομαλιλάνδης προκάλεσαν επίσης την άμεση καταδίκη ορισμένων γειτόνων τους.

Η Αίγυπτος δήλωσε σε ανακοίνωσή της ότι ο υπουργός Εξωτερικών της είχε συνομιλήσει τηλεφωνικά με τους ομολόγους του στη Σομαλία, την Τουρκία και το Τζιμπουτί και ότι «υπογράμμισαν την πλήρη απόρριψή τους για οποιαδήποτε μονομερή μέτρα που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την κυριαρχία της Σομαλίας ή να διαβρώσουν τα θεμέλια της σταθερότητας στη χώρα».

Ο Μαχμούντ Αλί Γιουσούφ, πρόεδρος της Επιτροπής της Αφρικανικής Ένωσης, του διοικητικού οργάνου του οργανισμού, δήλωσε σε ανακοίνωσή του ότι απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε πρωτοβουλία «που αποσκοπεί στην αναγνώριση της Σομαλιλάνδης ως ανεξάρτητης οντότητας». Επανέλαβε τη θέση της Ένωσης, η οποία εκπροσωπεί 55 κράτη μέλη, ότι η Σομαλιλάνδη «παραμένει αναπόσπαστο μέρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Σομαλίας».

Πολλές άλλες χώρες, σύμφωνα με τους New York Times, αγωνίζονται να περιορίσουν τα δικά τους αποσχιστικά κινήματα και φοβούνται ότι η αναγνώριση μιας αποσχισθείσας περιοχής θα μπορούσε να προκαλέσει μια αλυσιδωτή αντίδραση αιτημάτων ανεξαρτησίας.

Τα περισσότερα κράτη με μουσουλμανική πλειοψηφία στη Μέση Ανατολή και πέραν αυτής δεν αναγνωρίζουν το Ισραήλ, αν και η Τουρκία και η Αίγυπτος αποτελούν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις. Το 2020, οι Συμφωνίες του Αβραάμ, για τις οποίες μεσολάβησε η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, καθιέρωσαν επίσημες σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μπαχρέιν και του Μαρόκου. Το Ισραήλ είναι πρόθυμο να προσθέσει και άλλα κράτη σε αυτόν τον κατάλογο.

The Republic of Somaliland Officially Recognized by the State of Israel. pic.twitter.com/Y5Ffg1T6Ik

— MFA Somaliland (@somalilandmfa) December 26, 2025

Η συμφωνία με τη Σομαλιλάνδη «είναι στο πνεύμα των Συμφωνιών του Αβραάμ», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου και πρόσθεσε: «Το Κράτος του Ισραήλ σχεδιάζει να επεκτείνει αμέσως τις σχέσεις του με τη Δημοκρατία της Σομαλιλάνδης μέσω εκτεταμένης συνεργασίας στους τομείς της γεωργίας, της υγείας, της τεχνολογίας και της οικονομίας».

Φέτος, σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ προσέγγισαν, μεταξύ άλλων, τη Σομαλιλάνδη για την μετεγκατάσταση Παλαιστινίων από τη Γάζα. Ούτε η Σομαλιλάνδη, η οποία δήλωσε τότε ότι δεν υπήρξαν τέτοιες συζητήσεις, ούτε το Ισραήλ αναφέρθηκαν πάντως σε αυτό το ενδεχόμενο σε πρόσφατες δηλώσεις τους.

Η Αίγυπτος δήλωσε ότι η ίδια και οι σύμμαχοί της «επιβεβαίωσαν την κατηγορηματική απόρριψη οποιουδήποτε σχεδίου εκτοπισμού του παλαιστινιακού λαού εκτός της γης του». Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι η αναγκαστική μετεγκατάσταση αποτελεί έγκλημα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Ποια είναι η Σομαλιλάνδη

Η Σομαλιλάνδη βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Σομαλίας, όπου λειτουργεί ως de facto κράτος, και συνορεύει με το Τζιμπουτί στα βορειοδυτικά και την Αιθιοπία στα δυτικά και νότια.

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, οι ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις πολέμησαν για την κυριαρχία στο Κέρας της Αφρικής. Οι Βρετανοί κατέλαβαν την περιοχή μεταξύ της Αιθιοπίας και του Κόλπου του Άντεν, την οποία σήμερα διεκδικεί η Σομαλιλάνδη. Οι Ιταλοί κατέλαβαν τις περιοχές στα ανατολικά και νότια, στον Ινδικό Ωκεανό.

Μετά την ανεξαρτησία το 1960, οι δύο περιοχές ενώθηκαν για να σχηματίσουν το έθνος της Σομαλίας, με πρωτεύουσα το Μογκαντίσου, στο νότο. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι στο πρώην βρετανικό έδαφος σύντομα αισθάνθηκαν περιθωριοποιημένοι και παραμελημένοι.

Mass celebrations are taking place in Hargeisa and across cities of the Republic of #Somaliland, as citizens proudly gather to commemorate the historic decision by the Government of #Israel to formally recognize Somaliland. pic.twitter.com/xpWFx86kpd

— MFA Somaliland (@somalilandmfa) December 28, 2025

Μέχρι τη δεκαετία του 1980, ο πολιτικός αποκλεισμός και η καταπίεση υπό τον δικτάτορα Μοχάμεντ Σιάαντ Μπαρέ είχαν πυροδοτήσει μια ένοπλη εξέγερση στο βορρά. Ο σομαλικός στρατός ανταποκρίθηκε με μια βίαιη εκστρατεία που περιλάμβανε εκτεταμένες σφαγές. Όταν ο Μπαρέ ανατράπηκε και η κεντρική κυβέρνηση κατέρρευσε το 1991, οι ηγέτες της Σομαλιλάνδης κήρυξαν τη διάλυση της ένωσης.

Η Σομαλιλάνδη, που έχει περίπου πέντε εκατομμύρια κατοίκους, έχει έκτοτε δημιουργήσει πολλούς από τις θεσμούς ενός κράτους, συμπεριλαμβανομένου ενός εκλεγμένου Κοινοβουλίου και του δικού της νομίσματος, σημαίας, στρατού και αστυνομικής δύναμης. Έχει περιγραφεί ως μια όαση σχετικής ηρεμίας σε μια περιοχή που μαστίζεται από συγκρούσεις.

Ωστόσο, από το 2023 η Σομαλιλάνδη μάχεται εναντίον τοπικών πολιτοφυλακών για τον έλεγχο της πόλης Λας Ανόντ, και η Διεθνής Αμνηστία έχει κατηγορήσει τις δυνάμεις της Σομαλιλάνδης για δολοφονίες και τραυματισμούς αμάχων στην περιοχή, κάτι που η κυβέρνηση αρνείται.

Η έλλειψη διεθνούς αναγνώρισης περιόρισε την ικανότητα της Σομαλιλάνδης να υπογράψει συμφωνίες ασφάλειας, να αποκτήσει πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές και ακόμη και να ελέγχει πλήρως τον εναέριο χώρο της.

Σε μια προσπάθεια να αλλάξει αυτή τη δυναμική, η Σομαλιλάνδη καλλιεργεί εδώ και χρόνια σχέσεις με Ρεπουμπλικανούς βουλευτές, συντηρητικές πολιτικές ομάδες και πρώην αξιωματούχους της κυβέρνησης Τραμπ, πολλοί από τους οποίους έχουν παροτρύνει τις Ηνωμένες Πολιτείες να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους με την περιοχή και να αναγνωρίσουν τη Σομαλιλάνδη.

Αξιωματούχοι της Σομαλιλάνδης δήλωσαν στην εφημερίδα The New York Times ότι ήταν πρόθυμοι να επιδιώξουν μια συμφωνία με τον πρόεδρο Τραμπ, η οποία θα επέτρεπε στις Ηνωμένες Πολιτείες να μισθώσουν ένα λιμάνι στον Κόλπο του Άντεν και έναν αεροδιάδρομο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, σε αντάλλαγμα για την πολυπόθητη διεθνή αναγνώριση. Μια τέτοια υποστήριξη από τον Τραμπ, είπαν, θα μπορούσε να βοηθήσει στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων και στην επέκταση των διπλωματικών και ασφαλιστικών δεσμών.

Ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν, ωστόσο, ότι η αναγνώριση θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την περιοχή, να ενισχύσει τρομοκρατικές ομάδες όπως η Αλ Σαμπάμπ και να περιπλέξει τις σχέσεις με σημαντικούς περιφερειακούς παράγοντες όπως η Αίγυπτος, η Τουρκία και η Αφρικανική Ένωση.

This landmark moment reflects the will of the Somaliland people and opens a new chapter of cooperation, partnership, and shared commitment to peace and stability. pic.twitter.com/u6j1R9vTUc

— MFA Somaliland (@somalilandmfa) December 28, 2025

Το παρασκήνιο της αναγνώρισης από το Ισραήλ

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σαάρ, δήλωσε ότι η αναγνώριση ήρθε μετά από ένα χρόνο συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών και ότι είχε δώσει εντολή στο υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ να «θεσμοθετήσει αμέσως τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών».

Ισραηλινοί αναλυτές έχουν δηλώσει, σύμφωνα με τον Guardian, ότι η αναγνώριση του αποσχισθέντος κράτους θα μπορούσε να είναι προς το στρατηγικό συμφέρον του Ισραήλ, δεδομένης της γειτνίασης της Σομαλιλάνδης με την Υεμένη, όπου το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές κατά των ανταρτών Χούτι τα τελευταία δύο χρόνια.

Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο από το Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας, ένα ισραηλινό think tank, αναφέρεται: «Το έδαφος της Σομαλιλάνδης θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως προκεχωρημένη βάση για πολλαπλές αποστολές: παρακολούθηση των Χούτι και των προσπαθειών τους για εξοπλισμό από τις μυστικές υπηρεσίες, υλικοτεχνική υποστήριξη της νόμιμης κυβέρνησης της Υεμένης στον πόλεμο εναντίον τους και πλατφόρμα για άμεσες επιχειρήσεις εναντίον των Χούτι».

Οι αρχές της Σομαλιλάνδης φιλοξενούν ήδη μια στρατιωτική βάση που λειτουργεί από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στη Μπερμπέρα, η οποία διαθέτει στρατιωτικό λιμάνι και αεροδιάδρομο για μαχητικά αεροσκάφη και μεταφορικά αεροσκάφη. Αναλυτές έχουν υποδείξει ότι η βάση αποτελεί βασικό μέρος της εκστρατείας των ΗΑΕ κατά των Χούτι στην Υεμένη.