Η συνάντηση λαμβάνει χώρα σε ένα περιβάλλον αυξανόμενου διεθνούς ενδιαφέροντος για την περιοχή, που έγινε εντονότερο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Αν και από τα μέσα του 19ου αιώνα έως την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991 η Κεντρική Ασία βρισκόταν κυρίως υπό ρωσική επιρροή, η πρόσφατη κινητικότητα δείχνει πολλαπλές επιλογές συνεργασίας για τα κράτη της περιοχής, με την πρώτη σύνοδο ΗΠΑ‑Κεντρικής Ασίας να έχει ήδη γίνει το 2023.

Τους τελευταίους μήνες η περιοχή δέχτηκε επισκέψεις κορυφής από την ΕΕ (Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και Αντόνιο Κόστα), την Κίνα (Σι Τζινπίνγκ) και τη Ρωσία (Βλαντιμίρ Πούτιν) αντίστοιχα τον Απρίλιο, τον Ιούνιο και τον Οκτώβριο. Οι ηγεσίες των χωρών της Κεντρικής Ασίας επιδιώκουν να παρουσιάσουν μια πιο συνεκτική γεωπολιτική γραμμή, περιορίζοντας εσωτερικές τριβές όπως οι συγκρούσεις για τους υδάτινους πόρους, και αξιοποιώντας τη νέα διεθνή προσοχή για να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους θέση.

Τα πλούσια, σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητα, αποθέματα φυσικών πόρων είναι κεντρικό στοιχείο του ενδιαφέροντος: σπάνιες γαίες, το Καζακστάν ως κορυφαίος παραγωγός ουρανίου, το Ουζμπεκιστάν με άφθονο χρυσό και τα τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν. Το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν ανοίγουν νέα ορυκτά κοιτάσματα. Το Πεκίνο έχει εδραιωθεί μέσω των “Νέων Δρόμων του Μεταξιού” και ως κορυφαίος εμπορικός εταίρος, ενώ η Μόσχα διατηρεί κρίσιμη θέση στον ενεργειακό τομέα και στην ασφάλεια, παρά τις επεμβάσεις και της Κίνας και της Τουρκίας. Παράλληλα, η περιοχή αντιμετωπίζει ιδιαίτερες επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή, με την έλλειψη νερού να εγείρει μακροπρόθεσμους κινδύνους για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη.