«Ορισμένα καλοκαίρια, δεν μιλάμε πλέον για κύματα καύσωνα αλλά για ένα κύμα διαρκείας», είπε ο Σάντσεθ στη συνέντευξη Τύπου στη Μαδρίτη, περιγράφοντας μια «νέα πραγματικότητα» με συχνότερες και εντονότερες «καταστροφικές ξηρασίες».

Η κυβέρνηση δηλώνει ότι προτεραιότητα είναι η διάθεση δημόσιων κτιρίων, όπως βιβλιοθήκες και σχολεία, ως καταφυγίων κλιματικού χαρακτήρα και ότι το σχέδιο θα τεθεί σε εφαρμογή πριν από το επόμενο καλοκαίρι. Η ανακοίνωση γίνεται εν μέσω δεδομένων που δείχνουν μεγαλύτερη διάρκεια των καυσώνων το καλοκαίρι και καταρρακτώδεις βροχές το φθινόπωρο, φαινόμενα που αποδίδονται στην ανθρωπογενή υπερθέρμανση.

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, σύμφωνα με την ανακοίνωση, θα διευκολυνθεί η χρηματοδότηση για τη δημιουργία καταφυγίων στις πιο ευάλωτες συνοικίες, όπου η αστική θερμική νησίδα και η έλλειψη πρασίνου ενισχύουν την έκθεση στη ζέστη. Ο Σάντσεθ τόνισε ότι η κεντρική κυβέρνηση θα συνεργαστεί και θα συντονίσει δράσεις με τις περιφερειακές αρχές, οι οποίες στο ισπανικό αποκεντρωμένο σύστημα έχουν την κύρια ευθύνη για τη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων των κλιματικών κινδύνων.

Έφερε ως παραδείγματα περιφέρειες που ήδη διαθέτουν «κλιματικά καταφύγια», όπως η Χώρα των Βάσκων και η Καταλονία. Στη Βαρκελώνη λειτουργούν κλιματικά καταφύγια σε βιβλιοθήκες, σχολεία και άλλα κλιματιζόμενα δημόσια κτίρια, ενώ η κεντρική κυβέρνηση δεν παρουσίασε συγκεκριμένους αριθμούς ή χρονοδιαγράμματα εφαρμογής για όλες τις περιοχές. Το σχέδιο περιλαμβάνει και μέτρα ευαισθητοποίησης του κοινού για την αναγνώριση συμπτωμάτων θερμικής καταπόνησης και την ασφαλή χρήση ψύξης σε δημόσιους χώρους.

Οι αριθμοί που παρουσίασαν οι υπηρεσίες και τα υπουργεία της Ισπανίας δικαιολογούν την κίνηση της κεντρικής κυβέρνησης. Το καλοκαίρι του 2025 καταγράφηκε ως ένα από τα θερμότερα στην ιστορία της χώρας, με μέση θερμοκρασία 24,2°C, σύμφωνα με την εθνική μετεωρολογική υπηρεσία Aemet. Το υπουργείο Υγείας αναφέρει ότι από τις 16 Μαΐου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου, 3.832 θάνατοι θα μπορούσαν να αποδοθούν στη ζέστη.

Οι επίσημες δηλώσεις του Σάντσεθ αναφέρουν επίσης πως ο σχεδιασμός θα περιλάβει τεχνικές προδιαγραφές για τα καταφύγια, πρότυπα πρόσβασης για ηλικιωμένους και ευπαθείς ομάδες και οδηγίες για τη διατήρηση λειτουργίας ψυκτικών συστημάτων σε περιόδους έκτακτης ανάγκης.

Η κεντρική κυβέρνηση δηλώνει ότι θα καταρτίσει μηχανισμούς χρηματοδότησης και συνεργασίας με δήμους και περιφέρειες, ενώ παραμένει ανοικτό το εύρος των πόρων και ο τρόπος κατανομής τους. Η εξειδίκευση των μέτρων, όπως η επιλογή κτιρίων, ο εξοπλισμός και οι διαδικασίες ενεργοποίησης, θα ανακοινωθούν σε επόμενα στάδια, κατά την τεχνική διαβούλευση με τις τοπικές αρχές.

Στο αρχικό στάδιο προβλέπονται πιλοτικά προγράμματα σε μεγάλες αστικές περιοχές, εκπαίδευση προσωπικού για την υποδοχή κατοίκων, και εγκατάσταση συστημάτων παρακολούθησης θερμοκρασίας. Επισημάνθηκε ότι οι λεπτομέρειες για τον προϋπολογισμό και τις προτεραιοποιήσεις θα καθοριστούν μετά την τεχνική αξιολόγηση. Η Aemet και το υπουργείο Υγείας θα παρακολουθούν τις εξελίξεις και θα δημοσιοποιούν στοιχεία για να αξιολογείται η αποτελεσματικότητα των καταφυγίων.