Το όνομα, προερχόμενο από τη γλώσσα των Μάγια, σημαίνει «Τρία Μονοπάτια του Νερού». Το Ox Bel Ha αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο χαρτογραφημένο σπηλαιοσύστημα στον κόσμο, μετά τα Σπήλαια Μαμούθ στο Κεντάκι, τα οποία φτάνουν τα 686 χιλιόμετρα. Ωστόσο, σε αντίθεση με αυτά, το Ox Bel Ha είναι πλήρως πλημμυρισμένο, κάτι που κάνει την εξερεύνησή του πολύ πιο απαιτητική και περίπλοκη.

Το εκτεταμένο αυτό σπηλαιοσύστημα εντοπίστηκε για πρώτη φορά από Δυτικούς εξερευνητές το 1996, ενώ η συστηματική χαρτογράφησή του ξεκίνησε αρκετά χρόνια αργότερα. Έκτοτε, ομάδες εξειδικευμένων δυτών επιχειρούν σε κάθε αποστολή να προχωρήσουν ακόμη βαθύτερα στον υποβρύχιο λαβύρινθο.

Κατά τη διείσδυσή τους, οι δύτες πρέπει να διαχειρίζονται με απόλυτη ακρίβεια τα αποθέματα οξυγόνου και την άνωση, ενώ χρησιμοποιούν ειδικά σχοινιά καθοδήγησης σε όλη τη διαδρομή. Αυτές οι γραμμές ασφαλείας δεν λειτουργούν μόνο ως «οδηγός» προς την έξοδο, αλλά επιτρέπουν επίσης την καταγραφή του συνολικού μήκους του συστήματος και την επιβεβαίωση των τμημάτων —τεράστιων θαλάμων, καταβοθρών και εντυπωσιακών «παγοκρυστάλλινων» σχηματισμών— που έχουν ήδη εξερευνηθεί.

Το 2018, το Ox Bel Ha έχασε προσωρινά τον τίτλο του μεγαλύτερου χαρτογραφημένου υποβρύχιου σπηλαίου, όταν δύτες εντόπισαν μια φυσική ένωση ανάμεσα σε δύο άλλα σπηλαιοσυστήματα στο Μεξικό. Σε ορισμένες από τις αίθουσές τους έχουν βρεθεί ακόμη και αρχαιολογικά ευρήματα των Μάγια.

Σήμερα, όμως, το Ox Bel Ha έχει ανακτήσει την πρωτιά του και συνεχίζει να επεκτείνεται με κάθε νέα εξερευνητική αποστολή. Δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να αναδειχθεί στο μεγαλύτερο χαρτογραφημένο σπηλαίο παγκοσμίως, ξεπερνώντας ακόμη και τα πλέον εκτεταμένα χερσαία συστήματα.