Στις 8 Σεπτεμβρίου, η Εθνική Εκτελεστική Επιτροπή του Εργατικού Κόμματος ενέκρινε το χρονοδιάγραμμα για την εκλογή νέου αναπληρωτή επικεφαλής, μετά την παραίτηση της Αντζελα Ρέινερ στις 5 Σεπτεμβρίου, λόγω σκανδάλου σχετικά με τον φόρο κατοικίας. Το κόμμα προγραμμάτισε συζήτηση για τα μέλη του Κοινοβουλίου στις 10 Σεπτεμβρίου, μετά την οποία οι υποψήφιοι πρέπει να εξασφαλίσουν υποψηφιότητες από τοπικά κόμματα, συνδικάτα και συνδεδεμένες ομάδες έως τις 23 Σεπτεμβρίου, πριν από την ψηφοφορία των μελών μεταξύ 8 και 23 Οκτωβρίου.

Αν και κανείς δεν έχει ακόμη δηλώσει επίσημα την υποψηφιότητά του, σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των πιθανών υποψηφίων περιλαμβάνονται προσωπικότητες της αριστερής πτέρυγας του κόμματος που έχουν επικρίνει την ηγεσία και τις πολιτικές του πρωθυπουργού, Κιρ Στάρμερ, όπως η Εμιλι Θόρνμπερι και οι πρώην υπουργοί Λουίζ Χέιγκ και Λούσι Πάουελ.

Η ψηφοφορία για την ανάδειξη του αναπληρωτή ηγέτη του Εργατικού Κόμματος θα πραγματοποιηθεί την ώρα που ο Στάρμερ αντιμετωπίζει έντονη αντίδραση από την παραδοσιακή βάση του κόμματός του σε θέματα δημοσιονομικής πειθαρχίας, περικοπών στις κοινωνικές παροχές, εξωτερικής πολιτικής και μετανάστευσης, τα οποία έχουν υπονομεύσει την εξουσία του, παρά τη σημαντική κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Το Εργατικό Κόμμα επέστρεψε στην εξουσία με μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία τον Ιούλιο του 2024, έπειτα από 14 χρόνια διακυβέρνησης των Συντηρητικών, αλλά σε ένα δύσκολο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από έντονο και αυξανόμενο αντιμεταναστευτικό κλίμα και επίμονες οικονομικές αντιξοότητες που περιορίζουν σημαντικά τον δημοσιονομικό χώρο για την υλοποίηση του μεταρρυθμιστικού προγράμματός του.

Οι υποσχέσεις για την αναζωογόνηση της ανάπτυξης και την υλοποίηση εκτεταμένων κοινωνικοοικονομικών μεταρρυθμίσεων συγκρούονται με την υποτονική οικονομία και το αυστηρό δημοσιονομικό πλαίσιο, περιορίζοντας την ικανότητα της κυβέρνησης να εκπληρώσει τις υποσχέσεις της και αναγκάζοντάς τη να κάνει συμβιβασμούς ή να ανατρέψει ορισμένες προεκλογικές δεσμεύσεις.

Ολα αυτά έχουν οδηγήσει σε έντονη εσωτερική κριτική για τις δημοσιονομικές, κοινωνικές και μεταναστευτικές πολιτικές. Η αριστερή πτέρυγα του κόμματος απαιτεί μια πιο ξεκάθαρη αριστερή κατεύθυνση στην οικονομική πολιτική, συμπεριλαμβανομένου ενός φόρου περιουσίας ή χαλαρότερων κανόνων δανεισμού για να καταστεί δυνατή η αύξηση των κοινωνικών δαπανών, ενώ η καγκελάριος Ρέιτσελ Ριβς επιμένει στην τήρηση των επιβαλλόμενων δημοσιονομικών ορίων για να αποφευχθεί η αναταραχή των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Οι εντάσεις έχουν ενισχυθεί, καθώς οι επικριτές επιτέθηκαν στην απόφαση του Στάρμερ να σκληρύνει τους κανόνες ασύλου σε μια εποχή που το ακροδεξιό Reform UK έχει αναδυθεί με ένα αντιμεταναστευτικό πρόγραμμα – με πρόσφατες δημοσκοπήσεις να τοποθετούν το εν λόγω κόμμα πρώτο, 8 ποσοστιαίες μονάδες μπροστά από το Εργατικό Κόμμα. Τέλος, τα μέλη της βάσης του Εργατικού Κόμματος έχουν επικρίνει την υπερβολικά προσεκτική στάση του Στάρμερ απέναντι στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα και τη σκληρή αντίδρασή του στις διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Εσωτερικές διαιρέσεις

Η μάχη για τη θέση του αναπληρωτή επικεφαλής απειλεί να βαθύνει τις εσωτερικές διαιρέσεις του Εργατικού Κόμματος και να υπονομεύσει περαιτέρω την εξουσία του Στάρμερ πριν από την παρουσίαση του επόμενου προϋπολογισμού τον Νοέμβριο, αυξάνοντας τον κίνδυνο εσωτερικών ανταρσιών, ανατροπών πολιτικής και αυξανόμενης πολιτικής αστάθειας, αν και η κατάρρευση της κυβέρνησης και οι πρόωρες εκλογές παραμένουν απίθανες, δεδομένης της χαμηλής δημοτικότητας του Εργατικού Κόμματος στις δημοσκοπήσεις. Επίσης, θα προσφέρει στα μέλη του Εργατικού Κόμματος και στους βουλευτές μια πλατφόρμα υψηλού προφίλ για να αμφισβητήσουν την πορεία του Στάρμερ, ενισχύοντας τις ρήξεις σχετικά με τη δημοσιονομική, τη μεταναστευτική και την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησής του.

Με προσωπικότητες της Αριστεράς του κόμματος να κινητοποιούνται ήδη για τη φορολογία του πλούτου, την αντίθεση στη δημοσιονομική πειθαρχία και τη δυσαρέσκεια για την αντίδραση της κυβέρνησης στη Γάζα, η εκστρατεία θα οξύνει τις ιδεολογικές διαιρέσεις και θα μειώσει την ενότητα του κόμματος. Αυτό θα συμβεί λίγες εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη παρουσίαση του επόμενου προϋπολογισμού της κυβέρνησης από τη Ριβς τον Νοέμβριο, που πιθανότατα θα περιλαμβάνει πολιτικά επώδυνες αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών εν μέσω υποτονικής ανάπτυξης, αυξανόμενου κόστους δανεισμού και αποτυχίας της προσπάθειας του Ιουλίου να εξοικονομηθούν χρήματα μέσω περικοπών στις κοινωνικές παροχές, γεγονός που άφησε τη Ριβς υπό πίεση να τα αναζητήσει αλλού.

Χωρίς περιθώρια προσαρμογής της δημοσιονομικής πολιτικής και χωρίς τη δυνατότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις και να εκπληρώσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις, το Εργατικό Κόμμα πρέπει να επιλέξει μεταξύ μη δημοφιλών ή αναποτελεσματικών επιλογών, καθεμία από τις οποίες θα υπονομεύσει περαιτέρω τη δημοτικότητά του και την ενότητα του κόμματος.

Σε αυτό το περιβάλλον, ο κίνδυνος σημαντικής διάσπασης εντός του κόμματος θα αυξηθεί μεσοπρόθεσμα, με πιθανές εσωτερικές εξεγέρσεις που θα μπορούσαν ακόμη και να προκαλέσουν σχίσματα ή να αναγκάσουν την αλλαγή ηγεσίας, αντικαθιστώντας τον Στάρμερ τόσο από τη θέση του ηγέτη του κόμματος όσο και από τη θέση του πρωθυπουργού. Ωστόσο, οι πρόωρες εκλογές παραμένουν απίθανες, δεδομένης της χαμηλής δημοτικότητας του Εργατικού Κόμματος στις δημοσκοπήσεις. Ακόμη και χωρίς διαγωνισμό για την ηγεσία, ο Στάρμερ μπορεί να αναγκαστεί να υποχωρήσει στην Αριστερά, υιοθετώντας υψηλότερους φόρους για τους πλουσίους, ισχυρότερη προστασία των εργαζομένων ή αλλαγές στην εξωτερική πολιτική, όπως μια πιο κριτική στάση απέναντι στο Ισραήλ, προκειμένου να διατηρήσει την ενότητα του κόμματός του.