Η 20ετής συμφωνία LNG, ο ρόλος της Αλεξανδρούπολης και οι νέες συνεργασίες με Ουκρανία και ΗΠΑ ενισχύουν την ενεργειακή επιρροή της χώρας στη ΝΑ Ευρώπη.

Η υπογραφή της νέας μακροπρόθεσμης συμφωνίας για προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) μεταξύ Atlantic–See LNG Trade και της αμερικανικής Venture Global επιβεβαιώνει τη σταδιακή αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης.

Σύμφωνα με μελέτη της Eurobank, με τίτλο «Οι Μεταβαλλόμενες Συνθήκες στην Αγορά Φυσικού Αερίου στην ΕΕ και την Ελλάδα. Πρόσφατες Σημαντικές Συμφωνίες και Στρατηγικές Εξελίξεις» η συμφωνία Atlantic–See LNG Trade και Venture Global μπορεί να έχει περιορισμένη επίδραση στην εγχώρια αγορά φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα, ωστόσο λειτουργεί ως καταλύτης για την ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της χώρας και τη θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας της ΝΑ Ευρώπης.

Παράλληλα, έρχεται σε μία στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στη σταδιακή απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια, ενισχύοντας την γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας ως αξιόπιστου διαύλου προς την ευρωπαϊκή αγορά.

Η συμφωνία 20 ετών και η ποσότητα LNG που αλλάζει τους συσχετισμούς

Η Atlantic–See LNG Trade συμφώνησε να προμηθεύεται από τη Venture Global 0,5 εκατ. τόνους LNG ετησίως (0,7 bcm), ποσότητα που αντιστοιχεί στο 10–12% της ελληνικής κατανάλωσης φυσικού αερίου. Αν και ο όγκος αυτός δεν αρκεί για να υποκαταστήσει τα 3,4 εκατ. τόνους ρωσικού αερίου που εισήγαγε η Ελλάδα το 2024, η συμφωνία περιλαμβάνει option τριπλασιασμού στα 1,5 εκατ. τόνους, το οποίο θα μπορούσε μελλοντικά να έχει καθοριστικό αντίκτυπο.

Το πραγματικό βάρος της συμφωνίας βρίσκεται στον περιφερειακό της χαρακτήρα. Ένα σημαντικό μέρος των ποσοτήτων αναμένεται να διοχετεύεται προς Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουκρανία, ενισχύοντας τη θέση της χώρας ως διαμετακομιστικό και εμπορικό κόμβο φυσικού αερίου.

Η Αλεξανδρούπολη και ο Κάθετος Διάδρομος στο κέντρο των εξελίξεων

Η Αλεξανδρούπολη εξελίσσεται σε έναν από τους πιο κρίσιμους ενεργειακούς κόμβους της Ευρώπης, χάρη στην πλωτή μονάδα FSRU που ήδη τροφοδοτεί τη ΝΑ Ευρώπη με LNG, καθώς και στον Κάθετο Διάδρομο (Greece–Bulgaria–Romania–Moldova–Ukraine), ο οποίος ενισχύθηκε πρόσφατα με νέο κοινό αίτημα των κρατών για την έγκριση δύο επιπλέον διαδρομών.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα αποκτά πρόσθετη στρατηγική σημασία, ειδικά καθώς η ΕΕ προχωρά στην τελική φάση απεξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια. Η τροφοδοσία μέσα από ελληνικές υποδομές στηρίζει όχι μόνο την ενεργειακή ασφάλεια της Ουκρανίας, αλλά και τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής.

Γιατί το LNG θα αρχίσει να παραδίδεται το 2030

Η εκκίνηση των παραδόσεων το 2030 συνδέεται με την ολοκλήρωση των νέων έργων υγροποίησης της Venture Global στις ΗΠΑ, αλλά και με την αναβάθμιση των ευρωπαϊκών υποδομών αποθήκευσης, μεταφοράς και επαναεριοποίησης. Είναι επίσης χρονικό σημείο που συμπίπτει με την:

· πλήρη απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού αερίου από 1/1/2026,

· ολοκλήρωση αναβαθμίσεων στον Κάθετο Διάδρομο,

· βελτίωση της εμπορικής ρευστότητας στις περιφερειακές αγορές.

Με άλλα λόγια, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε ακόμη πιο ενισχυμένη θέση όταν η σύμβαση τεθεί σε ισχύ.

Ποιο είναι το πιθανό κόστος του LNG

Αν και οι ακριβείς όροι δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, η συμφωνία πιθανότατα ακολουθεί το μοντέλο των άλλων συμβολαίων της Venture Global:

· τιμή συνδεδεμένη με Henry Hub,

· προσθήκη σταθερών τελών υγροποίησης και μεταφοράς.

Με τις τρέχουσες συνθήκες, η Eurobank εκτιμά ότι τα φορτία θα κοστίζουν 28–35 €/MWh, τιμή συμβατή με την ευρωπαϊκή αγορά. Παρότι ιστορικά οι ρωσικές ροές ήταν φθηνότερες, η πολιτική αστάθεια τις καθιστά πλέον μη αποδεκτές.

Η συμφωνία DEPA – Naftogaz: ενεργειακή “γέφυρα” για τον χειμώνα 2025–2026

Στο μεσοδιάστημα, Ελλάδα και Ουκρανία προχωρούν σε βραχυπρόθεσμη συνεργασία. Στις 16 Νοεμβρίου 2025 υπογράφηκε δήλωση προθέσεων για προμήθεια LNG κατά την περίοδο Δεκεμβρίου 2025 – Μαρτίου 2026.

Η υπογραφή — παρουσία Μητσοτάκη, Ζελένσκι και της πρέσβειρας των ΗΠΑ Κίμπερλι Γκίλφοϊλ — αποτυπώνει τον αυξανόμενο ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού “διαύλου” προς τα κράτη που πλήττονται περισσότερο από τη ρωσική κατοχή και τις ενεργειακές πιέσεις.

Ευρωπαϊκή αναβάθμιση: Η ελληνική πρόταση που άλλαξε τους κανόνες

Καταλυτικό ρόλο είχε η Ελλάδα και στις διαπραγματεύσεις της ΕΕ καθώς το Συμβούλιο ενέκρινε πλήρη απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου από το 2026, υιοθετώντας την ελληνική πρόταση: οι εξαγωγείς θα πρέπει να αποδεικνύουν τη μη ρωσική προέλευση, στοχεύοντας και τις έμμεσες ροές μέσω Τουρκίας.

Ταυτόχρονα, η Ελλάδα επιταχύνει τις υπεράκτιες έρευνες. Η ExxonMobil ανέλαβε το 60% του Block 2 στο Ιόνιο, ενώ η Chevron και η Helleniq Energy έκλεισαν συμφωνίες για τέσσερις περιοχές νότια της Πελοποννήσου και της Κρήτης — μία από τις οποίες επικαλύπτεται με το τουρκολιβυκό μνημόνιο.