Από τις νεοφυείς επιχειρήσεις στις μεγάλες εταιρείες, η χώρα μπαίνει σε τροχιά ΑΙ.

Η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης είναι εδώ, και η Ελλάδα την αγκαλιάζει με ρυθμούς που εκπλήσσουν ακόμη και τους ειδικούς. Σύμφωνα με νέα έρευνα της Telecom Advisory Service για λογαριασμό της Amazon Web Services (AWS), η χώρα καταγράφει τη δεύτερη ταχύτερη αύξηση στην Ευρώπη στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, πίσω μόνο από την Πολωνία.

Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία και για τα επόμενο χρόνια όπου σύμφωνα με την έρευνα το 45% των νέων θέσεων εργασίας θα απαιτούν βασικές γνώσεις ΑΙ.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της έρευνας ο κ. Θανάσης Πατσάκας, Country Manager Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας της AWS ανέφερε ότι το 2025, το 34% των ελληνικών επιχειρήσεων δηλώνει ότι χρησιμοποιεί ήδη λύσεις ΑΙ, έναντι 22% το 2024 – μια αύξηση 55% μέσα σε έναν χρόνο. Στην πράξη, περισσότερες από 400.000 ελληνικές εταιρείες αξιοποιούν σήμερα την τεχνολογία, ενώ περίπου 60.000 από αυτές την υιοθέτησαν για πρώτη φορά μέσα στο τελευταίο έτος – δηλαδή μία επιχείρηση κάθε οκτώ λεπτά.

Η τεχνητή νοημοσύνη ως μοχλός ανάπτυξης

Τα οικονομικά οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης είναι ήδη μετρήσιμα. Το 89% των ελληνικών επιχειρήσεων αναφέρει αύξηση εσόδων λόγω της χρήσης ΑΙ, με μέση αύξηση 18% σε ετήσια βάση. Παράλληλα, το 45% των μεγάλων επιχειρήσεων έχει ήδη εντάξει την τεχνητή νοημοσύνη στις δραστηριότητές του, ποσοστό υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η εθνική στρατηγική για την ΤΝ που υιοθετήθηκε το 2020 στοχεύει στον εκδημοκρατισμό της τεχνολογίας και στη διάδοσή της τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Η κυβέρνηση επιδιώκει να συνδέσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό με την οικονομική ανάπτυξη, με στόχο μέχρι το 2030 το 75% των επιχειρήσεων να αξιοποιεί ΤΝ και το 80% των εργαζομένων να διαθέτει ψηφιακές δεξιότητες.

Οι startups οδηγούν την καινοτομία

Η αιχμή του δόρατος της ελληνικής ΤΝ είναι οι νεοφυείς επιχειρήσεις. Περισσότερες από μία στις δύο (55%) έχουν ήδη λανσάρει νέα προϊόντα ή υπηρεσίες βασισμένες στην ΤΝ – ποσοστό υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (51%).

Το 27% των ελληνικών startups αξιοποιεί μάλιστα τις πιο προηγμένες μορφές ΤΝ, συνδυάζοντας πολλαπλά μοντέλα ή δημιουργώντας δικά τους συστήματα, ενώ το 41% έχει εισαγάγει νέες λύσεις εξυπηρέτησης πελατών βασισμένες στην τεχνητή νοημοσύνη.

Στον αντίποδα, μόλις 12% των μεγάλων επιχειρήσεων διαθέτει ολοκληρωμένη στρατηγική ΤΝ, και μόνο 11% έχει παρουσιάσει νέο προϊόν βασισμένο σε ΑΙ – αναδεικνύοντας τον κίνδυνο μιας «δίδυμης οικονομίας», όπου οι ευέλικτες startups καινοτομούν, ενώ οι μεγάλοι οργανισμοί μένουν πίσω.

Παραδείγματα ελληνικής καινοτομίας

Η WeatherXM, startup που ιδρύθηκε το 2022 στην Αθήνα, ανατρέπει τα δεδομένα στη μετεωρολογία. Με χιλιάδες IoT μετεωρολογικούς σταθμούς συνδεδεμένους σε blockchain και με την υποστήριξη AWS, δημιουργεί το πρώτο αποκεντρωμένο δίκτυο καιρού στον κόσμο. Επεξεργάζεται εκατομμύρια δεδομένα καθημερινά, παρέχοντας υπερτοπικές προβλέψεις κρίσιμες για αγρότες, μεταφορές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η Omilia, επίσης ελληνική, αποτελεί σήμερα παγκόσμιο ηγέτη στο Conversational AI, εξυπηρετώντας πελάτες όπως Discover, Vodafone και Sony. Με 96% ακρίβεια κατανόησης φυσικής γλώσσας και 70% μείωση χρόνου ανάπτυξης, αποδεικνύει ότι ελληνικές εταιρείες μπορούν να ηγηθούν διεθνώς στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.

Το εμπόδιο των δεξιοτήτων

Παρά τη ραγδαία πρόοδο, το έλλειμμα ψηφιακών δεξιοτήτων παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο. Μόνο 18% των επιχειρήσεων διαθέτει επαρκές προσωπικό με γνώσεις ΤΝ, ενώ 45% δηλώνει ότι δυσκολεύεται να βρει το κατάλληλο ταλέντο.

Το 54% θεωρεί ότι το χάσμα αυτό επιβραδύνει την καινοτομία, αυξάνοντας παράλληλα το κόστος λειτουργίας.

Ωστόσο, η αγορά αντιδρά: 27% των επιχειρήσεων έχει ήδη εφαρμόσει προγράμματα εκπαίδευσης σε ΤΝ, ενώ 32% των εργαζομένων έχει λάβει ψηφιακή κατάρτιση τον τελευταίο χρόνο. Οι εταιρείες προσφέρουν μάλιστα 42% υψηλότερες αμοιβές σε υποψηφίους με ισχυρές ψηφιακές δεξιότητες – το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη.

Κόστος, κανονισμοί και επενδυτικά ρίσκα

Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τρία ακόμη σοβαρά εμπόδια:

· Κόστος συμμόρφωσης: Το 71% των εταιρειών λέει ότι έχει αυξηθεί, ενώ 43 ευρώ στα 100 που δαπανώνται για τεχνολογία κατευθύνονται σε κανονιστικές απαιτήσεις – πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

· Ρυθμιστική αβεβαιότητα: Το 67% των επιχειρήσεων δεν γνωρίζει πλήρως τις υποχρεώσεις του βάσει του νέου EU AI Act, γεγονός που καθυστερεί επενδύσεις.

· Αντιληπτό κόστος: Το 39% θεωρεί ότι οι αρχικές επενδύσεις είναι υψηλές, κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Παρόλα αυτά, η απόδοση όσων τόλμησαν είναι ξεκάθαρη: το 89% αυτών που επένδυσαν στην ΤΝ είδαν αύξηση εσόδων και αποδοτικότητας.

Το επόμενο βήμα

Για να κεφαλαιοποιήσει αυτή τη δυναμική, η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί σε τρεις άξονες:

1. Ενίσχυση δεξιοτήτων και εκπαίδευσης – μέσω συνεργασιών κυβέρνησης, πανεπιστημίων και επιχειρήσεων.

2. Σταθερό και σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα μειώσει το κόστος συμμόρφωσης και θα ενθαρρύνει επενδύσεις.

3. Ηγετικό ρόλο του δημόσιου τομέα, καθώς το 78% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι θα επενδύσει περισσότερο εάν το κράτος πρωτοπορεί στη χρήση ΑΙ.

Η Ελλάδα σε τροχιά ψηφιακής ισχύος

Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται σε μοχλό της νέας ελληνικής ανάπτυξης. Μετά από χρόνια ύφεσης, η χώρα βλέπει αύξηση επενδύσεων, εξαγωγών και απασχόλησης, με την ψηφιακή οικονομία να παίζει κεντρικό ρόλο.

Η αξιοποίηση της ΤΝ, η ενίσχυση των δεξιοτήτων και η σταθερή στρατηγική συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορούν να κάνουν την Ελλάδα περιφερειακό κόμβο καινοτομίας στην Ευρώπη.