Εδώ και κάμποσο καιρό το αδελφικό κλίμα που υπήρχε για τους Ουκρανούς πρόσφυγες στην Πολωνία, μετά την ρωσική εισβολή, έχει αντιστραφεί -αν όχι στο σύνολο της κοινωνίας, οπωσδήποτε σε ένα μεγάλο κομμάτι της.

Bάσει των στοιχείων του ΟΗΕ, σχεδόν 2 εκατομμύρια Ουκρανοί πρόσφυγες διήλθαν από πολωνικό έδαφος μετά τον Μάρτιο του 2022 και το 1 εκατομμύριο καταγράφηκε και παραμένει επιτόπου. Κάποιους δεν τους πειράζει, όπως έδειξε το πανό «Πρόσφυγες Καλώς Ηρθατε», που αναρτήθηκε στα πολωνικά και στα ουκρανικά στον περσινό αγώνα ποδοσφαίρου Λέγκια Βαρσοβίας-Ζαγκλέμπιε.

Ομως, στις 4 Ιουλίου 2025, συνέβη κάτι πρωτοφανές. Οπως κατήγγειλε το φιλομεταναστευτικό Ιδρυμα «Asymetrysci», οι Πολωνοί συνοροφύλακες στο Τερεσπόλ αρνήθηκαν την είσοδο σε έναν Ουκρανό πρόσφυγα που ερχόταν από τα κατεχόμενα από τους Ρώσους εδάφη διασχίζοντας την «εχθρική» Λευκορωσία, με το αιτιολογικό ότι διέθετε μόνο αστυνομική ταυτότητα, αλλά όχι… ταξιδιωτικά έγγραφα. Η υπεύθυνη της πολωνικής οργάνωσης, Γιουστίνα Γκραμπόβσκα, εκτιμά ότι συμβαίνουν καθημερινά πλήθος τέτοια περιστατικά απώθησης Ουκρανών προσφύγων από τις πολωνικές αρχές που περνούν κάτω από το ραντάρ των ΜΜΕ, αλλά αντανακλούν το αίσθημα της κοινωνικής πλειοψηφίας -ακόμη και οπαδών των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων. Το φαινόμενο της «ουκρανοφοβίας» πιστεύεται ότι θα ενταθεί όσο προχωρούν τα ρωσικά στρατεύματα στην Ανατολική Ουκρανία και αυξάνεται το προσφυγικό ρεύμα.

Στην ακραία μορφή ένα τμήμα της πολωνικής Ακροδεξιάς εκφωνεί αντι-ουκρανικά συνθήματα στην εθνική επέτειο της 11ης Μαρτίου, εξορκίζοντας τη λεγόμενη «ουκρανιζάτσια» (ουκρανοποίηση) της Πολωνίας, μιας πρακτικής που εφάρμοσαν οι σοβιετικές αρχές στην Ουκρανία από το 1923 ως το 1929.

Να σημειωθεί ότι ακόμη και ο ευρωπαϊστής πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, μαζί με τον επίσης δυτικόφιλο δήμαρχο της Βαρσοβίας, Ραφάλ Τρασκόφσκι, ο οποίος ηττήθηκε στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές από τον «εθνολαϊκιστή» Kάρολ Ναβρότσκι, εξήγγειλαν περικοπές στα επιδόματα των ουκρανικών προσφυγικών οικογενειών.