Γράφει ο Θοδωρής Καλαμπόκης*
Άλλωστε οι αριθμοί δεν λένε ψέματα και το μισό εκατομμύριο νέων που εγκατέλειψαν την χώρα από το 2008 μέχρι σήμερα (ΤτΕ) αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό εσωτερικής μετανάστευσης μεταξύ των χωρών της Ε.Ε.
Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι όμως, σε καμία περίπτωση η συλλογή εμπειριών που προσφέρει η επαγγελματική απασχόληση στο εξωτερικό δεν αποτελεί πρόβλημα. Οι ανησυχίες όλων στρέφονται στην μακροχρόνια παραμονή και εν τέλει μόνιμη διαμονή στο εξωτερικό των Ελλήνων μεταναστών. Μου έλεγε ένας άνθρωπος που μελετά το φαινόμενο από την κοινωνιολογική του σκοπιά, ότι αποτελεί ορόσημο ο τόπος που θα επιλέξουν να δημιουργήσουν οικογένεια. «Αν τα παιδιά πάνε σχολείο έξω, ξέχνα τους. Δεν επιστρέφουν. Ίσως μετά την σύνταξη για τα τελευταία χρόνια». Αυτό θέλουμε; Μια χώρα γερόντων;
Eίναι πολλοί οι λόγοι για τους οποίους αποφάσισαν τόσοι νέοι άνθρωποι να μεταναστεύουν την τελευταία επταετία.
Σίγουρα παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο η οικονομική κρίση και η συρρίκνωση της Εθνικής Οικονομίας που αναμφισβήτητα είναι μια σημαντική μεταβλητή που στενεύει τα περιθώρια επαγγελματικής εξέλιξης στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα όμως συνυπάρχουν και άλλες μεταβλητές που ωθούν τους νέους στη μετανάστευση.
‘’Θα επέστρεφα στην Ελλάδα αν… με αντιμετώπιζαν με σεβασμό και αξιοκρατία. Αν μπορούσα να εργαστώ χωρίς να χρειάζεται να αντιμετωπίζω φαινόμενα διαφθοράς’’. Οι παραπάνω είναι δυο από τις δημοφιλέστερες απαντήσεις Ελλήνων νέων του Εξωτερικού στο ερωτηματολόγιο της πρωτοβουλίας Brain Gain σχετικά με το τι θα τους έκανε να επιστρέψουν πίσω στη χώρα τους.
Έτσι για να αναστραφεί το μεταναστευτικό κύμα των νέων Ελλήνων, πρέπει μια μελλοντική ανάπτυξη της οικονομίας να συνοδεύεται και με την πάταξη της διαφθοράς, αλλά και τη θεμελίωση της αξιοκρατίας ως βασικού πυλώνα λειτουργίας της κοινωνίας και του κράτους.
Αυτό σημαίνει πως μαζί με τους αριθμούς πρέπει να αλλάξει και η νοοτροπία μας αν θέλουμε η γενιά του brain drain να επιστρέψει στην Ελλάδα στο άμεσο μέλλον.
Θεωρώ πως αυτή η κρίση αποτελεί την τελευταία μας ευκαιρία να αλλάξει το μοντέλο μετριότητας, ασυδοσίας και τυχοδιωκτισμού που κυριαρχούσε για δεκαετίες. Τώρα πρέπει να διαμορφωθούν οι αξίες που θα βγάλουν τη χώρα από το αδιέξοδο και θα καθορίσουν την τύχη της για την επόμενη τριακονταετία τουλάχιστον. Ορισμένες από τις αξίες που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν είναι οι ακόλουθες:
Aξιοπιστία του πολιτικού συστήματος: Nα θεμελιωθεί επιτέλους μια έντιμη σχέση μεταξύ πολιτικών και πολιτών, βασισμένη στην αλήθεια, τη συνέπεια λόγων και έργων και όχι σε ψηφοθηρικούς λαϊκισμούς.
Aξιοκρατία: Αξιολόγηση σε όλα τα επίπεδα, ώστε οι ικανοί να επιλέγονται και να ξεχωρίζουν με βάση τις ικανότητες τους και όχι με βάση τις γνωριμίες τους με πρόσωπα ‘’κλειδιά’’.
Αριστεία: Να αναδειχθεί και να στηριχθεί το ταλέντο, οι ικανότητες και η σκληρή προσπάθεια των συνανθρώπων μας σε κάθε επίπεδο και όχι τα παραπάνω να θυσιάζονται και να αντιμετωπίζονται ρατσιστικά στον βωμό της μετριότητας.
Aνανέωση: Να δοθούν ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους να εργαστούν και να προσφέρουν. Για παράδειγμα θα μπορούσαν να δοθούν φορολογικά κίνητρα και ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν νέους καταρτισμένους ανέργους. Ταυτόχρονα θα μπορούσαν να εφαρμοστούν φοροαπαλλαγές σε νεοφυείς επιχειρήσεις με σκοπό την ενίσχυση του δημιουργικού πνεύματος των νέων και της επιχειρηματικότητας.
Εκσυγχρονισμός: Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και μέσων για αποτελεσματικότερη άσκηση πολιτικής και εξοικονόμηση χρηματικών πόρων, ειδικότερα στη δημόσια διοίκηση.
Στο σημείο που έχουμε φθάσει, δεν υπάρχει η πολυτέλεια του εφησυχασμού. Ας αναλάβουμε λοιπόν όλοι το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί και ας δώσουμε αυτή τη μάχη με όλες μας τις δυνάμεις.
*Ο Θοδωρής Καλαμπόκης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων, Υπεύθυνος Οργανώσεων Εξωτερικού και Απόδημου Ελληνισμού στο Εκτελεστικό γραφείο της ΟΝΝΕΔ, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου αποφοίτων LSE και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Νεολαίας.