Η πρώτη καμπάνα για τη χορήγηση πλαστών πιστοποιητικών, προκειμένου δήθεν παραγωγοί βιολογικών προϊόντων να λαμβάνουν παράνομα ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, έπεσε από το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης στον Φορέα Πιστοποίησης «Α. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ και ΣΙΑ Ε.Ε. με την επωνυμία «IRIS», που έχει ως έδρα το Ηράκλειο Κρήτης.

Ειδικότερα, το Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα την αναστολή της διαπίστευσης για τον τομέα των βιολογικών προϊόντων, για χρονικό διάστημα έξι μηνών και τη διενέργεια νέας αξιολόγησης μετά την παρέλευση αυτού του χρονικού διαστήματος της αναστολής, προκειμένου να εξετασθεί εκ νέου εάν έχουν αρθεί οι Μη Συμμορφώσεις και οι λόγοι της αναστολής της διαπίστευσης.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, «κατά τη διάρκεια της Συνεδρίασης, οι εκπρόσωποι του εν λόγω Φορέα υπέβαλαν σχετικό υπόμνημα με τις απόψεις τους», ωστόσο φαίνεται ότι οι εξηγήσεις που έδωσαν δεν ήταν επαρκείς και ως εκ τούτου αποφασίστηκε η αναστολή της διαπίστευσης. «Η απόφαση αυτή ελήφθη στη βάση της διαφύλαξης της αξιοπιστίας της διαπίστευσης, δεδομένου ότι ο διαπιστευμένος Φορέας έχει παραβιάσει απαιτήσεις των Κανονισμών Διαπίστευσης και συγκεκριμένα τις παραγράφους που αναφέρονται στη μη συμμόρφωσή του με τις απαιτήσεις αυτών και των συναφών κριτηρίων που προδιαγράφονται από το ΕΣΥΔ», υπογραμμίζει η ανακοίνωση του Συμβουλίου.

Στο μικροσκόπιο των αρχών

Αφορμή για να μπουν στο μικροσκόπιο οι φορείς πιστοποίησης αποτέλεσε ο μεγάλος αριθμός πιστοποιήσεων, αλλά και η συχνότητα με την οποία δίνονταν, καθώς και ο τεράστιος αριθμός αιτήσεων για ενισχύσεις βιολογικών, που ξεπερνούν κατά πολύ τον προϋπολογισμό των αντίστοιχων προγραμμάτων. Ενδεικτικά, για τη Βιολογική Μελισσοκομία ο προϋπολογισμός ανέρχεται μόλις στα 18 εκατ. ευρώ και οι αιτήσεις που έχουν γίνει αφορούν ενισχύσεις ύψους 166 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα για τη Βιολογική Κτηνοτροφία, οι επιδοτήσεις δεν μπορεί να ξεπερνούν τα 115 εκατ. ευρώ και οι αιτούμενες ενισχύσεις αγγίζουν τα 136 εκατ. ευρώ.

Η Κρήτη βρίσκεται στο επίκεντρο των αποκαλύψεων για επιδοτήσεις που επιτήδειοι λάμβαναν παράνομα, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο «Αγροτικός Τύπος», ορισμένοι «δικαιούχοι» έχουν αιτηθεί επιδότηση για 234.000 βιολογικές κυψέλες, όταν ο συνολικός αριθμός τους δεν ξεπερνά τις 400.000 σε σύνολο 2,1 εκατ. κυψελών που διαθέτει η Ελλάδα.

«Αν στις 234.000 αιτηθείσες για επιδότηση βιολογικές κυψέλες προστεθούν και αυτές που είναι δηλωμένες βιολογικές από την προηγούμενη περίοδο, σημαίνει ότι τα ¾ της μελισσοκομίας στο νησί είναι βιολογικά. Αυτό δεν γίνεται. Απέχει, δε, παρασάγγας από την αμέσως επόμενη Περιφέρεια, της Κεντρικής Μακεδονίας, που οι κυψέλες για τις οποίες οι δικαιούχοι έκαναν αίτηση ανέρχονται στις 134.000 και της Θεσσαλίας που είναι 132.000», δηλώνει χαρακτηριστικά στον «Αγροτικό Τύπο» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τη Βιολογική Κτηνοτροφία. Το γεγονός ότι στην Κρήτη έχουν υποβληθεί αιτήσεις για 900.000 στρέμματα για τη βόσκηση βοοειδών και αιγοπροβάτων, κινητοποίησε την αρμόδια υπηρεσία, βλέποντας την απόκλιση που υπάρχει με την αμέσως επόμενη περιφέρεια, τη Θεσσαλία, όπου οι αιτήσεις που έχουν γίνει αφορούν μόλις 170.000 στρέμματα.

Καταγγελίες

Επιπλέον, πριν από περίπου 15 μέρες ο υπουργός Ανάπτυξης διαβίβασε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και στους προϊσταμένους της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών και Ηρακλείου καταγγελίες για ιδιωτικές εταιρίες που πιστοποιούν βιολογικά προϊόντα, καθώς και αναφορά του διευθύνοντος συμβούλου του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι φορείς αυτοί είτε εκδίδουν πιστοποιητικά χωρίς να διεξάγουν καν ελέγχους είτε δεν εφαρμόζουν τους κανονισμούς που προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Για να χορηγήσει κάποιος φορέας πιστοποιητικό για βιολογικά προγράμματα, πρέπει να διενεργεί ελέγχους στις εκμεταλλεύσεις, να βάζει στο μικροσκόπιο τιμολόγια και παραστατικά, καθώς και τα παραγόμενα προϊόντα, και στη συνέχεια να εκδίδει το πιστοποιητικό, το οποίο έπειτα ο δικαιούχος καταθέτει για ένταξη στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, πράγμα που σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έγινε.

Σε κάθε περίπτωση, οι έλεγχοι συνεχίζονται και σε άλλους φορείς πιστοποίησης, με τις αρμόδιες αρχές να εστιάζουν σε εταιεία με έδρα την Αθήνα.

Οικειοθελείς… αποχωρήσεις

Με την έναρξη, πάντως, των ελέγχων, ήδη περισσότεροι από 4.000 παραγωγοί έχουν αποχωρήσει από τα προγράμματα βιολογικής καλλιέργειας, εκ των οποίων 2.000 από τη Βιολογική Γεωργία και 2.000 από τη Βιολογική Κτηνοτροφία και Μελισσοκομία. Μάλιστα, όπως δήλωσε χθες σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, πολλοί αποφεύγουν τους ελέγχους. «Ενώ έχει κλειστεί ραντεβού την επόμενη μέρα, οι ελεγχόμενοι εξαφανίζονται και αρκετοί εξ αυτών δεν απαντούν στα τηλέφωνα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος επεσήμανε ότι από τα πρώτα δείγματα των διασταυρώσεων προκύπτει ότι «περίπου το 50% των ελεγχόμενων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να είναι ενταγμένοι στο βιολογικό πρόγραμμα».

Υπό αυτό το πρίσμα ο Κώστας Τσιάρας αποφάσισε να παγώσει τις πληρωμές, ενώ θα προηγηθούν πολλαπλοί διασταυρωτικοί έλεγχοι.